Người Việt-Anh Quốc

Ngay trong những ngày đầu khi Nga bắt đầu can-thiệp quân-sự ở Syrie, Thổ-nhĩ-kỳ đã cáo-buộc  phi-cơ Nga vi-phạm không-phận của Thổ-nhĩ-kỳ ít ra là hai lần. Ngày 03.10.2015, một phi-cơ chiến-đấu của Nga Su-30SM, căn cứ ở Lattaquié, đã vi phạm không-phận của Thổ và đã bị các phi-cơ F-16 của Thổ cảnh-cáo; ngày hôm sau, một máy bay bỏ bom chiến-thuật Su-24 cũng bị cáo-buộc vi-phạm không-phận Thổ. Nga nhận lỗi có vi-phạm không-phận Thổ-nhĩ-kỳ lần đầu , bay lạc vì điều kiện thời-tiết trong vòng 2 phút nhưng bác bỏ việc vi phạm lần kế đó. Tuy vậy, Thổ-nhĩ-kỳ cho biết sẽ kích-hoạt các qui-tắc tham-chiến nếu không phận nước họ bị vi phạm.


 Hình ảnh phi cơ Nga bị bắn hạ

Sáng ngày thứ ba 24.11, báo Hurriyet cho biết hai phi-cơ F-16 của Thổ-nhĩ-kỳ đã bắn hạ một oanh-tạc-cơ chiến-thuật Nga Su-24 vì phi-cơ này đã bay vào không-phận  của nước họ. Bộ tham mưu quân-lực Thổ cho biết đã cảnh cáo đến 10 lần trong vòng năm phút trước khi bắn hạ! Các phi-công Nga đã nhảy dù sau khi phi-cơ bị bắn hạ. Theo các hình ảnh do hai đài truyền-hình NTV và CNN của Thổ, phi cơ đã bị bắn cháy và rơi xuống một vùng núi gần biên-giới Thổ-nhĩ-kỳ, đối diện với tỉnh Hatay.

Ngay sau khi sự việc xảy ra, thủ-tướng Thổ nhĩ-kỳ Ahmet Davutoglu đã họp với tướng Hulusi Akar, tham mưu trưởng quân-lực và ngoại-trưởng Feridun Sinirlioglu, đã quyết-định đưa sự việc tới OTAN và LHQ. Được biết OTAN họp vào lúc 17 giờ để xem xét sự việc. Thổ-nhĩ-kỳ là thành-viên của OTAN.

Theo những tin tức chưa lúc đầu, một trong số hai trực thăng của Nga tìm kiếm hai phi-công của phi cơ bị bắn hạ đã bị phiến-quân người gốc Thổ bắn hạ. Cũng có tin một phi công đã trúng đạn chết trong khi nhảy dù, người còn lại bị phiến-quân bắt. (coi trên https://www.youtube.com/watch?v=IschF-ihjS0&feature=player_embedded#t=147 )

Nhiều vidéo do phiến-quân phổ-biến trên mạng lưới xã-hội cho thấy hình ảnh các phiến-quân tụ tập chung quanh một người chết được coi là phi-công Nga; nhưng trong ngày 25.11, nguồn tin Nga cho biết đã cứu được phi-công thứ hai.


trực thăng Mi-8 của Nga

Bộ trưởng quốc-phòng Nga Sergueï Choïgou đã xác nhận việc cứu được một trong số hai phi-công thuộc phi-hành-đoàn của oanh-tạc-cơ chiến-thuật Su-24 bị phi-cơ F-16 củaThổ-nhĩ-kỳ bắn hạ trong vùng không phận tiếp-giáp với Thổ-nhĩ-kỳ. Viên phi-công kia đã bị chết vì đạn của phiến-quân có lẽ thuộc đệ nhất sư đoàn duyên hải thuộc lực-lượng quân-đội Syrie tự-do. Việc tìm kiếm các phi-công Nga đã được thực hiện bằng hai phi-cơ trực thăng Mi-8 của Nga và lực lượng quân-sự của chánh-quyền Damas. Một trong hai phi cơ này bị trúng đạn từ dưới đất bắn lên, đã phải đáp xuống đất, phi hành đoàn của phi-cơ Mi-8 này cũng như phi-công của Su-24 được cứu đã được đưa về căn-cứ quân-sự Nga Hmeimim ở Syrie. Phi cơ này sau đó đã bị phiến-quân dùng đại bác phá huỷ! Theo lời tướng Sergueï Roudskoï, phi- công Thổ không có tiếp-xúc với phi-cơ Su-24 trước khi bắn hạ; Thổ-nhĩ-kỳ cho biết phi-công của phi-cơ F-16 cho biết đã tiếp xúc 10 lần trong vòng năm phút trước khi bắn hạ. Đại tá Steven Warren của Ngũ-giác-đài cho biết 'chúng tôi có thể nghe được những gì xảy ra vì các trao đổi diễn ra trên kinh sóng mở ngõ'. Tuy nhiên, ông này không thể nói phi cơ Su-24 bay ở phiá biên giới nào trước khi bị bắn hạ.

Giới quân-sự của Mỹ tuyên bố không liên-hệ gì đến việc phi-cơ Su-24 bị bắn hạ 'chúng tôi hiện tại có thể xác nhận rằng các lực-lượng Mỹ không tham-dự vào biến-cố này...Mọi câu hỏi liên-quan đến biến-cố này xin gởi đến chánh-quyền Nga và Thổ.'

Biến-cố phi cơ Nga bị phi-cơ Thổ bắn rơi xảy ra trong lúc bang-giao giữa Nga và Thổ căng thẳng. Ngày 20 tháng 11 vừa qua, đại-sứ Nga ở Thổ đã bị bộ ngoại-giao Thổ triệu-tập để cảnh cáo về việc Nga oanh tạc các làng dân người Thổ sống ở bắc Syrie. Trong ngày 24.11, tuỳ viên quân-sự Thổ-nhĩ-kỳ tại Nga cũng bị bộ quốc-phòng Nga triệu-tập để phản-đối việc phi-cơ Nga bị Thổ bắn hạ. Giữa Ankara và Moscou, sự chống đối đã diễn ra từ khi có nổi dậy kiểu 'mùa xuân ả-rập' ở Syrie. Thổ-nhĩ-kỳ ủng-hộ quân nổi dậy trong khi Nga ủng-hộ chánh-quyền Damas của ông Bachar al-Assad, Thổ-nhĩ-kỳ cũng như Pháp đòi hỏi việc ông Assad phải ra đi trước khi có chánh-quyền chuyển-tiếp ở Syrie!

Cũng trong ngày thứ ba 24.11, tổng thống Nga Poutine đã có một cuộc hội-đàm với quốc-vương Jordanie ở Sotchi, trong đó, việc phi-cơ Nga bị phi-cơ Thổ-nhĩ-kỳ bắn hạ cũng được đề cập đến; theo ông Poutine, phi-cơ Nga bay cách không phận Thổ một cây số và đã rơi sâu trong lãnh-thổ Syrie bốn cây số! Sau đó, trong cuộc họp báo ở Sotchi, ông Poutine cho biết 'sự tổn-thất ngày hôm nay là một nhát dao đâm vào lưng chúng ta do bọn đồng loã của quâ khủng-bố thực-hiện..Đương nhiên, chúng ta sẽ phân-tích tất cả những gì đã xảy ra. Và những biến-cố bi-thảm ngày hôm nay sẽ có những hậu quả nghiêm trọng trong bang-giao Nga/Thổ-nhĩ-kỳ.' . Cử chỉ của Nga cho thấy sự căng thẳng là việc ngoại-trưởng Nga Sergueï Lavrov tuyên bố hủy bỏ cuộc gặp gỡ dự trù vào sáng ngày thứ tư với ngoại-trưởng Thổ-nhĩ-kỳ tại Istanbul.

Trong bài diễn văn nhân 'ngày giáo chức', thủ-tướng Ahmet Davitoglu đã minh-xác quyết-định của quân-lực bắn hạ máy bay Nga.' Tất cả mọi người cần phải biết rằng đó là quyền của chúng ta được quốc-tế thừa-nhận và là bổn phận quốc-gia của chúng ta có những biện-pháp cần-thiết chống lại bất kỳ ai vi-phạm không-phận hay biên-giới chúng ta....Chúng ta không ngần ngại, dù trong khoảnh khắc, có những biện-pháp cần thiết' .

Lập trường của Nga về việc phi-cơ Su-24 bị bắn hạ hoàn toàn khác hẳn, coi việc này sẽ đưa đến những hậu-quả nghiêm-trọng. Poutine đã coi đây là một nhát dao đâm sau lưng đối với Nga. ' Nga luôn luôn đối xử với Thổ-nhĩ-kỳ không những chỉ là lân-bang mà còn là thân-hữu. Tôi không hiểu ai cần đến một biến-cố như thế này, nhưng không phải là chúng tôi. Thay vì làm một cuộc tiếp-xúc ngay với Nga sau biến-cố với Su-24, Thổ-nhĩ-kỳ đã gởi đến OTAN, như thê là Nga đã bắn hạ phi cơ của họ....Tôi hiểu rõ ràng rằng mỗi quốc gia có những lợi ích trong vùng và tôi luôn luôn đối xử với sự tôn-trọng. Nhưng chúng tôi không bao giờ khoan dung để các tội ác như thế xảy ra.'. Vẫn theo lời Poutine, 'đương-nhiên là phi-cơ Nga không đe dọa Thổ-nhĩ-kỳ, đã bị bắn hạ trên lãnh-thổ Syrie bởi một hoả-tiễn không-đối-không của phi-cơ Thổ và điều này đã vượt quá khuôn khổ một cuộc chiến chống khủng-bố thông-thường.



© Sputnik. Alexei Nikolsky/ tổng thống Nga Vladimir Poutine



Ngay sau khi có việc phi-cơ Thổ-nhĩ-kỳ bắn hạ một phi-cơ Nga, tổng-thống Milos Zeman của Tiệp đã tuyên-bố việc này sẽ làm tình-hình trong vùng nghiêm-trọng hơn. 'Thỉnh thoảng người ta nghe những giả-thiết liên-hệ đến việc hợp-tác giữa Thổ-nhĩ-kỳ và Nhà Nước Hồi Giáo. Phi-cơ Nga chiến-đấu chống lại EI và việc tấn-công một phi-cơ quân-sự Nga là một biện-pháp quá cực đoan chỉ làm tình-hình trong vùng nghiêm-trọng hơn.'

Về phiá giới chánh-trị ở Pháp, ông Mélenchon cũng đưa ra nhận xét tương-tự

Nhữ Đình Hùng/ 26.11.2015

Nguồn

http://www.lepoint.fr/monde/la-turquie-a-abattu-un-avion-militaire-russe-pres-de-sa-frontiere-syrienne-24-11-2015-1984245_24.php
http://www.20minutes.fr/monde/syrie/1736879-20151124-direct-avion-russe-abattu-frontiere-syrienne
http://fr.sputniknews.com/international/20151124/1019772236/turquie-russie-avion-usa.html#ixzz3sQIWoCbc

http://fr.sputniknews.com/international/20151124/1019764711/russie-turquie-avion-poutine.html#ixzz3sQHCZ1MY
http://fr.sputniknews.com/international/20151124/1019754815/avion-turquie-syrie-crash.html#ixzz3sQDQY4XT*

http://fr.sputniknews.com/international/20151124/1019764527/poutine-avion-syrie-crime-su24.html#ixzz3sQGVau10

http://fr.sputniknews.com/international/20151124/1019767715/zeman-turquie-avion-russe-syrie.
html#ixzz3sQCKYnIE
http://www.opex360.com/2015/11/24/bombardier-tactique-su-24-abattu-par-larmee-turque-pres-de-la-frontiere-syrienne/#6G1D4cEp0WprlG3V.99

http://www.opex360.com/2015/11/25/le-second-aviateur-du-su-24-russe-abattu-ete-recupere/#qRISYbihDcBj8Z23.99