Người Việt-Anh Quốc

Điều nên tránh khi tranh luận





Đảng CDU với đảng trưởng Angela Merkel đang cầm quyền tại Đức. Hiện nay nữ Thủ tướng Merkel bị mất cảm tình rất nhiều của dân chúng Đức qua chính sách đối phó với làn sóng tỵ nạn. Chống đối Bà Merkel mạnh mẽ nhất, thẳng thừng nhất là Đảng AfD, Alternative für Deutschland. Đảng này cho rằng các đảng đang tham chính tại Đức CDU, CSU, SPD không làm đúng chức năng bảo vệ quyền lợi quốc gia và dân tộc Đức, do đó nước Đức cần một đường lối và một tổ chức chính trị khác. AfD hiện được lối 10% cử tri Đức ủng hộ mặc dầu nó có xu hướng cực hữu và chủ trương bài ngoại. Một trong những nhân vật lãnh đạo AfD là Bà Fraude Petry, 40 tuổi. Bà có người bạn đời cũng là đảng viên cao cấp của AfD. Phát ngôn thay AfD, Bà Petry ngỏ ý chấp nhận sử dụng vũ khí khi cần thiết để bảo vệ biên giới chống cơn lốc tỵ nạn. Lên tiếng phản đối Bà Petry, Ông Günther Oettinger, 62 tuổi, cùng đảng CDU với Bà Merkel, tuyên bố với giới báo chí trong một buổi gặp mặt là nếu Bà Petry là vợ Ông thì Ông sẵn sàng tự sát bằng súng ngay đêm nay. Ông Oettinger hiện là một Ủy viên của tổ chức Liên Âu (EU-Kommissar). Trong câu nói ngắn ngủi của mình, Ông Oettinger mô tả Bà Frauke Petry là die komische Petry. Vô hình trung, Ông Oettinger đã phạm một sai lầm trầm trọng và phổ biến trong khi tranh luận hoặc đối thoại : dùng tính từ komisch (kỳ khôi, kỳ cục) gán cho nhân vật chính địch, Ông đã rời bỏ lĩnh vực vận dụng lý luận để bước sang địa hạt xúc phạm đối thủ.

*

Khi một người tham gia đàm thoại mà cảm thấy đối phương trên chân mình và mình không thể tranh thắng được qua lý luận thì đương sự có xu hướng chuyển sang dùng những lời lẽ làm phật ý, gây mếch lòng, khiến tổn thương; nặng hơn nữa thì đương sự hành văn hay dụng ngữ thô tục, khiếm nhã, vô lễ. Tuy nhiên khi rời bỏ đề tài tranh luận vốn mang tính cách hoàn toàn khách quan để chuyển sang đả kích cá nhân người đối đầu với mình trong tranh luận, thì chính đương sự đã hoá thành người làm phiền, làm rầy người khác và nặng hơn thì đương sự sa vào lỗi xúc phạm người khác. Trong trường hợp này, khoa tâm lý xã hội học giải thích rằng trí năng kẻ gây hấn đã bất lực, lương tri của y đã khuất phục để nhường chỗ cho sức mạnh vũ phu của cơ thể, theo bản năng bẩm sinh của thú tính. Nếu không phải là tranh luận trên màn ảnh ảo thì anh ta hay chị ấy sẵn sàng thượng cẳng tay hạ cẳng chân, anh ta hay chị ấy hành động chẳng khác gì một con thú, anh ta hay chị ấy đang bắt chước một con vật. Xấu xa là thế nhưng cung cách hành động này lại rất được ưa chuộng vì ai ai cũng có thể áp dụng một cách hết sức dễ dàng và thoải mái. Bí quá không cãi được thì văng tục, thì chửi đổng, có thế thôi. Trước tình huống như vậy, người trong cuộc nên tự vệ như thế nào, đó là điều quan trọng; vì lẽ nếu nạn nhân của sự xúc phạm cũng phản ứng như kẻ gây hấn thì sẽ đưa đến ẩu đả trên các diễn đàn, quyết chiến trên màn ảnh ảo, đấu khẩu qua gõ máy gửi mails. Điểm hẹn cuối cùng có thể là một vụ tranh tụng trước toà vì phỉ báng.

*

Bà Frauke Petry trình bày ý kiến rằng để ngăn chận làn sóng tỵ nạn đang tràn ngập nước Đức, có thể cho phép các lực lượng cảnh sát hay quân đội sử dụng súng đạn khi cần thiết. Bà không hoàn toàn cô đơn trong lý luận. Trong thực tế, một số quốc gia vùng Balkan hay Áo quốc đang xây hàng rào kẽm gai tại một số địa phương có vị trí trọng yếu hoặc suốt chiều dài biên giới với sự canh giữ cẩn mật của cảnh sát biên phòng, được quân đội vũ trang tăng cường. Gần guị Bà hơn nữa, có Tổng thống Hoa Kỳ chấp nhận sử dụng vũ khí nhằm đối đầu với nhóm dân tỵ nạn Mễ tây cơ, đến nỗi báo chí Đức ngữ dám bảo rằng không khéo Ông Obama đang đứng về phe đảng AfD! Ông Günther Oettinger thay vì dùng lý luận để bác bỏ lập trường của người đối đầu chính trị lại rời bỏ lý luận và chuyển sang sử dụng tính từ komisch để xúc phạm bà Petry. Bị phê phán, ông ta bồi thêm rằng bà Petry là một nỗi nhục cho nước Đức, sie ist eine Schande für Deutschland.

Hoá ra không phải chỉ có các “vi hữu“ thuộc bốn ngàn năm văn hiến mới phạm argumentum ad hominem! Thôi thì hãy nhìn ông EU-Kommissar Günther Oettinger mà vui cùng thế sự trên màn ảnh ảo Việt ngữ.
BS.Trần Văn Tích