Người Việt-Anh Quốc

1- Những kết quả ‘ngoạn mục’ được thông báo :

• Saudi Arabia thỏa thuận mua 142 tỷ USD vũ khí của Mỹ, bao gồm , các hệ thống vụ khí tối tân của Mỹ và các dịch vụ do các Công ty Mỹ cung cấp, trong các lĩnh vực không quân và phòng không, không gian, phòng vệ duyên hải.. viễn thông.
• Saudi đồng ý đầu tư 600 tỷ USD, đối tác với Hoa Kỳ về các kế hoạch y tế, AI, hợp tác khoa học, khai thác kim loại hiếm.
• Thỏa thuận ‘xây dựng Saudi thành một Trung Tâm “AI” của Thế giới.

  – Công Ty Nvidia, thiết lập một Công ty phụ “Humain”  tại Saudi, cung cấp chips AI (Nvidia sẽ đưa đến Saudi khoảng 18000 Blackwell GPU..

  – AMD cũng tham gia với khoản đầu tư trị giá 10 tỷ USD trong 5 năm tới..

  – Amazon Web , xây dựng một ‘AI Zone’.. trị giá 5 tỷ USD

 – Supermicro (California) ký thỏa ước phát triển servers, với DataVolt. một Công ty data center của Saudi, trị giá 20 tỷ USD.

• Tại Qatar.Thỏa thuận thương mại được ký kết với trị giá khoảng 1-2 ngàn tỷ USD bao gồm việc các Công ty Hàng không Qatar.. mua các máy bay dân dụng Boeing. UAE cũng đầu tư 1.4 ngàn tỷ USD vào các kế hoạch phát triển AI.

2- Những gì không quảng bá ? Công vả Tư ?

• Bên cạnh các ‘deals’ chính thức về phương diện quốc gia.. Trump Organization (Công ty thương mại, tuy mang tên Trump, nhưng do các thành viên , cổ đông điều hành) ký một số thỏa thuận  về Phát triển..địa ốc :
• Trump Tower Jeddah : Tòa cao ốc 47 tầng tại Jeddah trị giá 533 triệu USD do Công Ty SaudiDar Global bỏ vốn cùng thỏa thuận nhượng quyền khai thác của Trump Organization..

• Trump Tower Riyadh.. Cũng do SaudiDar đầu tư..

3- Những ‘deals’ không thể nói ?

  CSIS  (May, 12 ) nhận định “With Extra Oil, Trump already has His Big Saudi Win”

..  (TT Trump trong chuyến viếng thăm Saudi, ký kết một số thỏa ước song phương về kinh tế, đầu tư, mua bán vũ khí, hợp tác về Năng lượng nguyên tử ?)..Nhưng trên thực tế, trước khi rời Washington DC để đến Riyadh, Trump đã đạt được một ‘chiến thắng chiến lược”: Riyadh đồng ý  với Trump về tăng sản xuất dầu thô, để kiểm soát giá dầu..)

Vào đầu tháng Tư, thị trường dầu thô trên thế giới đã bị ‘bất ngờ’ khi một nhóm nhỏ trong 8 thành viên của OPEC+ tuyên bố là sẽ gia tăng sản xuất dầu thô lên gấp 3 lần, so với số lượng trước đây ! Nhóm này cho biết sẽ tăng lượng sản xuất trong tháng 5 lên thêm 411 ngàn thùng/ ngày, cao gấp 3 lần số lượng dự trù trước đây, nhưng sau đó cho biết chỉ sẽ áp dụng vào tháng 6..

    TT Trump, khi trở lại Tòa Bạch Ốc, (nhiệm kỳ 2), đã quyết tâm giữ giá dầu thô dưới mức 60 USD/thùng, và tìm cách thúc đẩy gia tăng việc cung cấp dầu thô của Saudi Arabia và  của công nghiệp Dầu-Khí nội địa Mỹ. Saudi có thể làm được dễ dàng.. nhưng Mỹ thì còn những khó khăn,  ‘chưa chắc’ đã làm được ?

• Với những Công ty ‘khoan dầu’ Mỹ, Trump tìm cách thúc đẩy việc tăng sản xuất bằng những thay đổi mạnh, bãi bỏ các luật lệ giới hạn công cuộc khai thác (như dưới thời Biden), cung cấp giấy phép ‘khoan” dễ dàng hơn. Tuy nhiên các nhà khoan dầu Mỹ, đã tăng ‘bơm’ dầu lên mức kỷ lục, đến trên 1.3 triệu thùng/ngày, không muốn ‘tăng’ thêm vì không muốn gây ‘thất vọng’ cho các cổ đông (góp vốn=shareholders) (giá vốn trung bình để bơm dầu trong đất liền hiện là 65 USD/barrel; và Trump muốn giữ giá dầu dưới 60 USD).

   Các nhà đầu tư ‘tư nhân’ Mỹ không cần biết về  chiến lược “energy dominance”.. chỉ cần biết về tiền lời để chia cho các cổ đông ! Khai thác thêm hay không, tùy theo.. Lợi tức sẽ thu được để.. bỏ túi.

• Saudi Arabia, trái lại có dư khả nâng ‘bơm’ dầu nhiều hay ít, tùy theo quyết định của Chính quyền.. Có thể bơm đến 300 triệu thùng/ngày để ‘khuynh đảo giá dầu thô.. thế giới và Riyadh cũng biết là công nghiệp dầu đá phiến (shale oil) của Mỹ sẽ phải chậm lại khi giá dầu tụt xuống ..(Saudi từng muốn giết công nghiệp shale oil của Mỹ khi đem giá dầu thô xuống mức 30 USD/thùng..)
• Khi Saudi đồng ý tăng sản xuất để giúp giữ giá dầu.vừa là một ‘món quà’ tặng cho Trump ! vừa có thể lấy lại được một số thị trường  bị mất, do sự cạnh tranh của các công ty Mỹ.. !

Xin mời đọc lại :     Petropolitics : Mỹ và Saudi, Bạn hay Thù ?

Reuters (May 15)  “Saudi oil price war looks like unspoken gift to Trump” kết luận ;

“Trump’s landmark visit to Saudi Arabia.. May have had everything to do with oil’

                         (even if the topic never seemed to come out)

    .. “Trong hàng chục thập niên, Saudi Arabia đã là nước cung cấp dầu thô , chính và quan trọng nhất, cho Mỹ, mức cao nhất lên đến 2.2 triệu thùng ngày (2003), nhưng sau đó, từ khi Hoa Kỳ tăng sản xuất (nhờ fracking), con số dầu thô Saudi bán cho Mỹ chỉ còn 275 ngàn bpd (Mỹ mua dầu giá rẻ  hơn dầu nội hóa, để lọc, tái chế và.. tái xuất cảng).”.

     (Sự kiện Mỹ không còn tùy thuộc vào dầu thô Saudi, khiến nhiều chính trị gia Mỹ bênh vực cho Nhân quyền, đã đòi Mỹ nên ngưng giao thiệp với Saudi !)

Chuyến công du quốc ngoại đầu tiên của Trump cho thấy liên hệ chiến lược ..bất kể mọi  khuynh hướng vể ‘dân chủ và dân quyền’

     Saudi Arabia vẫn là Quốc gia có ‘quyền hạn’ nhát trong việc định đoạt giá cả dầu thô trên thị trường thế giới, giữ vai trò lãnh đạo Tổ chức OPEC+ (kiểm soát đến 40% sản lượng dầu thô thế giới).

Trump từng yêu cầu OPEC+ gia tăng sản xuất để ‘giữ cho giá dầu thấp’, giúp yểm trợ cho các chính sách kinh tế của mình. Giữ được giá dầu rất quan trọng cho Chiến tranh tariff do Trump khởi xướng..

   Nhờ sự cộng tác của Saudi và OPEC+, tăng sản xuất. Giá dầu thô từ 82 USD đã xuống còn 60 USD và nay đang ở mức 66 USD/thùng..đúng như Trump mong muốn.

   Giá dầu này giúp giảm áp lực ‘suy thoái kinh tế’ tại Mỹ và cũng yểm trợ thêm các hoạt động kinh tế  trên thị trường Mỹ và yểm trợ cho áp lực của Mỹ trên Nga để có khả năng chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine ?

(Giá dầu thô xuống thấp, gây áp lực mạnh trên kinh tế Nga, tùy thuộc vào giao thượng Dầu-Khí để có chiến phí dùng cho chiến tranh với Ukraine. TT Trump : “I think Russia, with the price of oil right now -oil has gone down- we are in a good  position to settle..”

Atlantic Council (5/18/25) có thêm những chi tiết  *ngoài việc OPEC+ tăng sản xuất )

• Trump tạo áp lực trên các quốc gia vùng Vịnh, để mua thêm LNG của Mỹ:

– Kuwait và Iraq đã nhập cảng LNG của Mỹ, Bahrain đã nhận chuyến tàu chuyển vận LNG đầu tiên, vào tháng Ba vừa qua. Cả Kuwait và Bahrain đều cần mua thêm LNG để đáp ứng cho nhu cầu sản xuất điện năng cần cho mùa Hè đang đến. Trump gia tăng áp lực buộc các quốc gia này phải ký các thỏa ước dài hạn về LNG với các Công Ty Khí đốt Mỹ thay vì các thỏa thuận mua bán ngắn hạn..

  (Với Kuwait, các thỏa hiệp dễ dàng hơn vì Kuwait đang có những thương lượng với Công ty Úc Woodside, đẻ mua 40% cổ phần của Cơ sở Louisiana LNG Terminal; Kuwait muốn các giao dịch LNG được bảo đảm cho đến 2030s)

   Các thỏa thuận LNG mới mở ra với các quốc gia vùng Vịnh, yểm trợ đắc lực thêm cho Chiến lược Dầu-Khí của Mỹ, tạo thêm áp lực buộc EU phải ký các thỏa thuận lâu dài cùng các Công Ty Mỹ trong việc cung ứng LNG! ngăn chặn các mưu toan của Nga muốn trở lại thị trường Khí-Đốt Âu châu?

• Hợp tác về Năng lượng Nguyên tử :

Saudi từng có những chương trình sử dụng năng lượng hạch nhân từ 2006, và đã ký nhiều thỏa ước nghiên cứu, dự án xây dựng, kế hoạch cùng nhiều quốc gia như Pháp, Tàu (trong kế hoạch làm giàu Uranium) nhưng chưa đạt được kết quả thực tế nào.

   Saudi đã có những dự án, thỏa thuận hợp đồng với các Công Ty Mỹ dự trù mua các thiết bị, và kỹ thuật Mỹ, xây dựng các lò (reactors) hạt nhân tại Saudi..

• Bàn tin ngắn của OilPrice.com May 13, 2025 

      Saudi Arabia và Mỹ đã ký một thỏa ước ‘đối tác’ và một số ‘energy deals’ giữa Công Ty Aramco của Saudi và các Công ty dầu khí Mỹ :

    Giám đốc điều hành Aramco, Amin Nasser cho biết họ đã ký thỏa ước mở rộng Trung tâm lọc dầu Motiva tại Port Arthur (Texas) trị giá 3.4 tỷ USD để sản xuất thêm các sản phẩm hóa dầu từ dầu hỏa..Cơ sở Motiva là Cơ sở chế biến dầu thô, lớn thứ nhì, tại Mỹ, sau Marathon Petroleum (631 ngàn bpd) tại Galveston Bay,Texas.

   Aramco cũng ký kết các hợp đồng với các Công ty Mỹ NextDecade và Sempra : Saudi nhận 6.2 triệu tấn/năm (Mtpa) LNG do Sempra cung cấp…Thỏa ước sẽ kéo dài 20 năm..

• Kết luận của The Economic Times

Đằng sau chuyến đi của TT Trump đến Saudi Arabia và Qatar, EAU là những kế hoạch nhằm  ‘thuyết phục Công chúng Mỹ về ‘tariffs’ , kỳ vọng sẽ đẩy mạnh phát triển kinh tế Mỹ, gia tăng mạnh thị trường lao động tại Mỹ.. Dù sau Trump, ai vào Nhà Trắng, Saudi vẫn sẽ phải mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ để bảo vệ an ninh cho Hoàng gia trị vì ( nhờ vũ khí Mỹ), và sẽ trở thành một Trung tâm (hub) về AI ( tùy thuộc hoàn toàn vào Mỹ theo đúng chiến lược dự trù của Mỹ 2040s)

                                                                                   Trần Lý  5-2025

 Trần Lý

https://dongsongcu.wordpress.com/2025/05/26/thanh-qua-dang-sau-chuyen-di-cua-tt-trump-den-saudi-tran-ly/