Euro Exchange Rate
Nước Pháp, thế hệ Macron
- Nước Pháp có Tổng Thống mới: Emmanuel Macron, 39 tuổi, mới chập chững
bước vào chính trị từ 2 năm, mới lập đảng từ một năm nay. Như một chai
nước, người thấy chai nửa vơi sợ ông Tổng thống còn quá trẻ, thiếu kinh
nghiệm; người thấy chai nửa đầy, nghĩ ông ta là người của thời đại mới,
có phương pháp hành động khác hẳn những chính khách kỳ cựu, đã thi nhau
lãnh đạo, thi nhau thất bại, đã đưa một quốc gia đầy tiềm năng vào ngõ
cụt. Điều chắc chắn: Macron vừa mở một kỷ nguyên mới trong sinh hoạt
chính trị ở Pháp và ở Âu Châu. Macron đứng trước những trở ngại vạn nan,
cải cách một cường quốc tụt hậu, đã quen sống trên khả năng của mình và
không có thói quen hy sinh quyền lợi cá nhân.
Không phải chỉ nước Pháp, cả Âu Châu, cả thế giới chờ đợi kết quả bầu cử
Tây. Không phải vô tình mà Obama từ nơi nghỉ hưu đứng ra kêu gọi dân
Pháp dồn phiếu cho Macron. Nước Pháp, dù tụt hậu, vẫn là một trong hai
quốc gia rường cột của Âu Châu. Liên hiệp Âu Châu, dù khập khểnh, vẫn là
thị trường quan trọng nhất thế giới, vì đông dân (500 triệu) hơn Hoa
Kỳ, và có mãi lực lớn hơn dân Tầu; đồng Euros, dù bị đe dọa thường trực,
bên cạnh đồng dollars, vẫn là một trong hai đơn vị tiền tệ chủ chốt.
Vào chung kết hôm Chủ Nhật, Emmanuel Macron, phong trào En Marche (Lên
Đường) đã đè bẹp đối thủ, Marine Le Pen, ứng cử viên của đảng cực hữu
Front National (FN, Mặt Trận Dân Tộc) với trên 65%. Bà Le Pen, 49 tuổi,
đã thành công trong việc đưa một đảng quốc gia cực đoan, trước đây chỉ
đóng vai một nhóm phản kháng, vào ngưỡng cửa điện Elysée. Nhưng bà ta đã
tự làm hara-kiri trước 16 triệu cử tri trong cuộc cuộc tranh luận trên
TV ba ngày trước cuộc đầu phiếu. Không nắm vững vấn đề, tránh né đề cập
tới chương trình hành động, ăn nói như một người đàn bà chua ngoa, lắm
điều, khiêu khích, lỗ mãng, Le Pen cho cử tri thấy bà ta không có tác
phong của một nguyên thủ quốc gia.
Đóng hay mở, đi hay ở?
Một chính trị gia nói về Jean Marie Le Pen, bố của Marine, người sáng lập FN: ông ta “chuẩn bịnh đúng, nhưng cho thuốc sai‘’.
Nhận xét ấy vẫn đúng với Marine. Chẩn bệnh đúng: FN đã đặt lên bàn,
không úp mở, những vấn đề nhức nhối, mà các đảng khác tránh né: toàn cầu
hóa đã gạt ra lề đường những người không có khả năng thích ứng, vấn đè
di dân ồ ạt, không kiểm soát, vấn đề khủng bố hồi giáo, sự chung đụng
càng ngày càng khó khăn giữa dân địa phương và người Hồi giáo, vai trò
của Liên hiệp Âu Châu trong đời sống chính tri, kinh tế quốc gia, hàng
hóa nhập cảng tràn ngập khiến hãng xưởng Pháp thi nhau đóng cửa. Cho
thuốc sai: FN đưa ra những giải pháp đơn giản (simplistes) trước những
vấn đề cực kỳ phức tạp. Lập trường bất nhất: Marine Le Pen trước đây vẫn
tuyên bố, nếu thắng cử, Pháp sẽ rút ngay khỏi Liên hiệp Âu Châu, ra
khỏi hệ thống đồng Euros. Khi thấy ba phần tư dân Pháp, dù chỉ trích
liên hiệp, vẫn muốn ở lại, vẫn muốn giữ đồng Euros, Le Pen thay đổi 180
độ trong vài ngày: sẽ không tự quyết định, nhưng tổ chức trưng cấu dân ý
về chuyện đi hay ở, sẽ không ra khỏi đồng Euros, nhưng làm hai thứ
tiền: Euros dành cho ngoại thương, đồng Franc xài trong nước, giống như…
Cuba. Bà ta lung túng khi giải thích, khiến người ta nghĩ chính bà ta
cũng không hiểu mình muốn gì.
Bầu Macron, cử tri Pháp tránh cho nước Pháp và Âu Châu một cuộc phiêu
lưu chính trị với hậu quả khó lường. Dân Pháp đứng trước một chọn lựa,
không phải chỉ lựa chọn giữa hai nhân vật chính trị, mà lựa chọn giữa
hai ngả đường: hoặc theo chủ nghĩa dân tộc quá khích, bế quan tỏa cảng
của đảng FN, cực hữu, hoặc sống với thời đại hoàn cầu hóa. Cử tri Pháp
đã lựa con đường thứ hai, dù vẫn chỉ trích một Liên hiệp Âu Châu bị thế
lực tư bản thao túng, thay vì liên hiệp của nhân dân, dù vẫn e ngại toàn
cầu hóa, đầy những đe dọa về kinh tế, an ninh, văn hóa, xã hội.
Cả thế giới nín thở nhìn về Paris, bởi vì đó không phải là một cuộc bầu
cử nội bộ, đó là một lựa chọn sớm muộn gì cũng đặt ra cho tất cả các
quốc gia, từ Âu sang Á.
Bầu cho Macron, cử tri Pháp đã từ chối chính sách bế quan tỏa cảng, quốc
gia quá khích của FN. Trong 11 ứng cử viên tranh cử vòng đầu, Macron là
người duy nhất ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu một cách tích cực, chủ trương
phải mở cửa, sống với thời đại. Đó là một thái độ can đảm, bởi vì bênh
vực Âu Châu, cổ võ chuyện mở cửa, trong cơn thịnh nộ nổi dậy từ bốn
phía, không phải ai cũng dám làm, nhất là khi tranh cử. Các ứng cử viên
khác, từ cực tả sang cực hữu, đều chống Liên Hiệp Âu Châu, dùng liên
hiệp làm con voi tế thần, đổ lên đầu liên hiệp tất cả những khó khăn của
Pháp, trong khi, trên thực tế, tình trạng tụt hậu của người Pháp có thủ
phạm chính là người Pháp, từ lãnh tụ tới công dân, những con ve ham
vui, hát hết mùa hè, đông tới mới hốt hoảng chạy gạo.
Đi tìm đa số ở quốc hội
Với Macron, những khó khăn bắt đầu.
Khó khăn trước mắt: làm cách nào có đa số ở quốc hội sau cuộc bầu cử lập pháp tháng tới (vòng đầu: 11/06, vòng hai: 18 /06)
Theo hiến pháp Tây, tổng thống có toàn quyền, như một ông vua, với điều
kiện nắm đa số ở quốc hội. Được Tổng thống bổ nhiệm, thủ tướng chỉ là
người thừa hành, thi hành chính sách của Tổng Thống. Nhưng thủ tướng
phải được quốc hội tín nhiệm. Nếu Tổng thống không nắm đa số ở quốc hội,
chức Thủ Tướng sẽ rơi vào tay đối lập. Và thủ tướng, với hậu thuẫn của
quốc hội, sẽ thi hành chính sách của đa số đối lập. Trong quá khứ,
thường thường khi lựa một tổng thống, cử tri bầu một quốc hội với đa số
thuộc phe Tổng thống. Đã có trường hợp Tổng thống không có đa số, chức
thủ tướng rơi vào tay đảng đối lập, như khi François Mitterrand, tổng
thống tả phái đã bắt buộc bổ nhiệm thủ tướng Jacques Chirac, hữu phái.
Hay ngược lại, tổng thống hữu phái Jacques Chirac phải trao quyền hành
cho thủ tướng phe tả Lionel Jospin. Đó là chế độ cohabitation,
sống chung hòa bình, hay đúng hơn, sống chung miễn cưởng. Quốc gia trở
thành con rắn hai đầu: Tổng thống chỉ để tâm tới chính sách ngoại giao
và quốc phòng, việc quản trị quốc gia trong tay thủ tướng. Trong hoàn
cảnh này, tổng thống có thể giải tán quốc hội, với hy vọng dân đi bầu
lại sẽ cho mình đa số. Hay chấp nhận làm tổng thống giấy, chờ một ngày
thuận lợi hơn.
Nhưng đó là kịch bản của quá khứ, trong một môi trường chính trị đơn
giản, với hai chính đảng lớn, một tả một hữu, thay nhau cầm quyền, thay
nhau nắm đa số trong quốc hội. Kịch bản đó sẽ khó tái diễn, vì chắc sẽ
không có đảng nào chiếm đa số qua cuộc bầu cử lập pháp tháng Sáu. Trong
kỳ bầu cử Tổng thống vừa qua, cử tri Pháp đã mang một trái bom, làm nổ
tung hệ thống chính trị cũ. Hai chính đảng thay nhau cầm quyền từ nửa
thế kỷ chỉ còn là những đống gạch vụn: đảng Cộng Hòa (LR, Les
Républicains), hữu phái ôn hòa, chỉ chiếm 20% số phiếu, đảng Xã hội (PS,
Parti Socialiste) còn thê thảm hơn nữa: 6%. Bên cạnh là ba lực lượng
đang lên: phong trào En Marche, không tả không hữu, của Macron, FN (cực
hữu) của Le Pen, La France Insoumise (cực tả) của Mélenchon, chưa nói
tới UDI, đảng.. đứng giữa.
Nước Pháp, trước đây chia làm hai, tả và hữu. Sau kỳ bầu cử vòng đầu,
nước Pháp chia thành bốn mảnh chính (trên dưới 20% số phiếu): phong trào
Macron; đảng cực hữu FN,; đảng Cộng Hòa, hữu phái ôn hòa và nhóm cực tả
của Menlenchon. Sau kỳ bầu cử vòng hai, phải thêm một mảnh nữa: trên
20% những người không đi bầu, và con số kỷ lục phiếu bất hợp lệ hay
phiếu trắng, gần 10%, trên 4 triệu cử tri. Khó tưởng tượng một đảng sẽ
chiếm đa số ở quốc hội. Trong quốc Hội hiện nay, đảng Xã hội nắm đa số,
hơn đảng Cộng Hòa vài ghế. Không ai đoán sẽ có bao nhiêu dân cử thuộc
hai đảng này tai qua nạn khỏi, sẽ được tái cử. Một số đã đầu quân theo
Macron. Những người còn lại trong đảng sẽ chia năm, sẻ bẩy, đánh nhau
chí chóe. Đảng của Macron mới ra đời từ một năm nay, lần đầu đưa người
ra tranh cử. Cực hữu chỉ có 2 dân biểu. Cực tả: 0.
Đảng nào cũng có lý do để tin sẽ thắng lớn trong kỳ bầu cử quốc hội.
Macron tin rằng dân Pháp đã chọn ông ta làm tổng thống, sẽ cho phong
trào En Marche của ông đủ đa số ở quốc hội để cải cách nước Pháp. Điều
đó không có gì bảo đảm, vì trên 50% cử tri bầu cho Macron với mục đích
ngăn chặn Le Pen. Đảng Cộng Hòa lạc quan vì nghĩ rằng ứng cử viên của
họ, François Fillon, bị loại vì lem nhem tiền bạc, nhưng tư tưởng hữu
phái (tự do kinh tế, chống bao cấp đưa tới ỷ lại, cứng rắn với hồi giáo,
dùng biện pháp mạnh để cải cách đất nước) hiện chiếm đa số. Cực hữu
nghĩ Le Pen thua vì lơ mơ về kinh tế, bất nhất về chuyện ra hay ở lại
liên hiệp Âu Châu, hệ thống tiền tệ Euros, để lộ một khuôn mặt đáng ghét
trong buổi tranh luận, nhưng vấn đề họ nêu ra (vấn đề di dân, hiểm họa
‘’ hồi giáo hóa ‘’ nước Pháp, tai hại của hoàn cầu hóa) vẫn là mối bận
tâm hàng đầu của dân Pháp. Nhóm cực tả của Melenchon (19%), tin rằng sẽ
thu được một số phiếu đông đảo của những người bất mãn trước sự lộng
hành của thế lực tài phiệt
Tháng Sáu, người ta sẽ chứng kiến một khuôn mặt chính trị hoàn toàn mới,
chưa hề thấy ở nước Pháp. Quốc hội sẽ gồm những mảnh vụn, không ai
tưởng tượng mặt mũi sẽ như thế nào. Tình trạng đó rất thường ở Đức, Hòa
Lan, ở Bắc Âu. Không đảng nào chiếm đa số, người ta thỏa hiệp với nhau
để đi tới một đa số. Nước Pháp chưa có thói quen đó, chưa có văn hóa
thỏa hiệp. Câu hỏi đầu tiên là Macron có đa số ở quốc hội hay không, hay
có đủ khôn khéo để đi tới một thỏa hiệp, để bổ nhiệm Thủ tướng thi hành
chính sách của ông ta hay không. Cuộc bầu cử dâu biểu tháng tới sẽ gay
go, sôi nổi. Hoặc Macron có đủ đa số để thực hiện cải cách. Hoặc thiểu
số, trở thành vua không ngai.
Macron là ai, muốn gì?
Người Pháp có thói quen xếp loại chính khách thuộc phe tả, hay phe hữu.
Đại khái, phe hữu tin ở khả năng cá nhân, mỗi cá nhân tìm cách thăng
tiến, xã hội sẽ tiến bộ, thịnh vượng. Phe tả nghĩ nhà nước phải can
thiệp, để tránh bất công, tránh cá lớn nuốt cá bé. Macron nói ông không
thuộc phe tả, phe hữu. Hay đúng hơn, ông ta khuynh hướng tả, vì đã làm
bộ trưởng Kinh tế thời Tổng Thống Hollande (đảng Xã Hội), nhưng có quan
điểm thực tiễn, không bị ý thức hệ trói buộc. Ông ta nói biện pháp nào
tốt là áp dụng, khỏi cần biết tả hữu. Nước Pháp bế tắc vì ý thức hệ gò
bó. Người ta dùng chữ libéral social (theo chủ nghĩa kinh tế tự
do, nhưng có khuynh hướng xã hội) để nói về Macron. Những người theo
Macron lập đảng là những người đến từ các đảng phái, cả hữu lẫn tả, thất
vọng vì đường lối sinh hoạt của chính giới Pháp, hay những người chưa
bao giờ hoạt động chính trị. Đa số trong các buổi meetings của Macron là
những khuôn mặt trẻ, có trình độ học vấn tương đối cao, thích ứng với
thời đại mới.
Macron muốn cải tổ nước Pháp. Trái với những chính khách bi quan, Macron
tin rằng nước Pháp có đủ tiềm năng để ra khỏi hiện trạng bế tắc. Với
điều kiện phải thích ứng. Thay vì đóng cửa, chống thế giới bên ngoài,
Macron nghĩ phải mở cửa, phải đương đầu, phải lợi dụng thời thế. Trước
vấn đề thất nghiệp kinh niên của nước Pháp chẳng hạn, Benoît Hanmon, ứng
cử viên đảng Xã Hội cho rằng với những tiến bộ kỹ thuật, với máy móc,
công việc sẽ càng ngày càng hiếm. Ông ta không tìm ra giải pháp nào khác
hơn là phát lương cho mọi người, có việc làm hay không, 750 Euros một
tháng cho mỗi đầu người. Macron nghĩ những việc làm cũ sẽ biến mất,
nhưng những việc làm mới sẽ thay thế. Giải pháp là phải thích ứng,
phương pháp là đặt trọng tâm vào việc huấn nghệ. Macron hứa sẽ dành một
ngân khoản lớn, 15 tỷ Euros, cho chương trình huấn nghệ.
Macron nghĩ muốn cải cách, canh tân nước Pháp, phải đặt trong tâm vào
giáo dục. Ông ta sẽ dành ưu tiên về ngân quỹ và nhân lực cho giáo dục,
nhất là bậc tiểu học, nguồn gốc của bất công, tùy theo trẻ em theo học ở
một trường học tốt hay trường học dở, trong những khu lao động.
Để cải cách nước Pháp, Macron không đi con đường mà ông cho là vô trách
nhiêm của phe tả (làm việc 35 giờ một tuần hay ít hơn, tăng lương, về
hưu sớm, trợ cấp dưới mọi hình thức, gia tăng hàng ngũ công chức, thâm
thủng ngân sách, chi nhiều hơn thu...). Cũng không dùng những biện pháp
mạnh, thắt lưng buộc bụng như François Fillon của đảng Cộng Hòa. Fillon
muốn giảm 500.000 công chức, Macron 120.000 (nước Pháp, với dân số 66
triệu, có số công chức ngang với Hoa Kỳ). Fillon muốn giảm chi 100 tỷ
Euros mỗi năm để dần dần đi tới quân bình ngân sách, Macron 60 tỷ. Nước
Pháp vô địch về thuế (với …250 loại thuế và taxes) gây khó khăn cho các
xí nghiệp, Fillon hứa giảm 50 tỷ tiền thuế, Macron 20. Fillon chủ trương
bỏ tuần lễ 35 giờ, Macron để cho mỗi xí nghiệp tự quyết định, với sự
đồng ý của chủ, thợ, và nghiệp đoàn. Trái với Fillon, muốn đòi mồ hôi
nước mắt của dân Pháp để cải cách, để nước Pháp có hy vọng bắt kịp nước
Đức láng giềng, Macron nghĩ phải cải cách trên mọi phương diện, nhưng
những biện pháp quá mạnh sẽ làm gãy guồng máy, gây xáo trộn trong một
quốc gia đã chia rẽ, đối nghịch. Phe tả trách Macron thuộc hàng ngũ ưu
đãi, của tư bản. Phe hữu kết án Macron là một Hollande thứ hai. Le Pen
buộc tội Macron là ‘’mondialiste’’ (người của hoàn cầu hóa), ngược lại
với bà ta là ‘’patriotiste‘’ (người ái quốc).
Nếu có đa số ở quốc hội, việc đầu tiên Macron làm là cải tổ luật lao
động, cho các xí nghiệp tự do hơn trong việc tuyển lựa cũng như sa thải,
một trong những chìa khóa để giải quyết nạn thất nghiệp, nhưng cũng là
cơ hội để các nghiệp đoàn đổ xuống đường. Macron hứa sẽ cải cách thể chế
hưu bổng, cho đơn giản và công bình hơn. Đó cũng là cơ hội cho đình
công bãi thị. Nước Pháp có hàng trăm chế độ hưu bổng khác nhau, với đủ
loại ưu đãi, quà của các chính phủ muốn mua phiếu, và không ai muốn đụng
tới ưu đãi mình đang hưởng. Những người quen biết Macron nói ông ta
trẻ, bề ngoài thân thiện, tươi cười, nhưng là một người có cá tính mạnh,
không nhân nhượng.
Macron tốt nghiệp ENA (Quốc gia hành chánh) và Sciences Po (Khoa Học
Chính Tri), hai đại học uy tín, nơi đào tạo giới lãnh đạo nước Pháp,
nhưng cũng là đệ tử của triết gia Paul Ricoeur, làm ngân hàng nhưng sính
văn học, nhờ bà vợ giáo sư văn chương. Trong những bài phỏng vấn, ông
ta nhắc tới các nhà văn nhiều hơn là các chính trị gia.
Macron đề cao nỗ lực, khả năng làm việc, giá trị của tiền bạc, trong một
nước coi chuyện nghỉ hè quan trọng hàng đầu, coi những người thành công
tài chánh là chuyện phải dấu diếm.
Từ bản lãnh tới phương tiện hành động
Muốn cải cách, nước Pháp cần một nhà lãnh đạo có bản lãnh, có phương tiện chính trị.
Về bản lãnh, Macron đã chứng tỏ ông ta là một người có cá tính mạnh,
biết mình muốn gì. Khi còn là học sinh 15 tuổi, Macron yêu cô giáo lớn
hơn 24 tuổi, đã có ba con, quyết định sẽ chỉ sống với bà này, bất chấp
sự phản đối của gia đình, sự dị nghị của xã hội, và khi hai người thành
hôn, chấp nhận sẽ không có con cái vì Brigitte Macron, ngày nay là đệ
nhất phu nhân, đã cao tuổi (Brigitte đã có ba con, xấp xỉ tuổi ông Tổng
Thống) Macron đang làm ngân hàng, lương lớn, sẵn sàng bỏ việc khi tổng
thống Hollande mời làm cố vấn. Được bổ nhiệm Bộ trưởng Kinh tế, Macron
từ chức sau vài tháng vì thấy guồng máy chính tri Pháp quá lỗi thời, quá
nặng nề. Macron lập phong trào En Marche, ứng cử Tổng thống, một chuyện
điên rồ trong một nước muốn làm chính trị phải theo những đường mòn:
gia nhập một đảng lớn, leo từ dưới lên trên, ứng cử cấp địa phương, ứng
cử dân biểu, tranh giành một ghế thứ trưởng, bộ trưởng để, khi tuổi đã
xế chiều, đã sầy vẩy, thân thể đầy dấu vết binh đao, nhòm ngó cái ghế
thủ tướng hay tổng thống. Macron đã làm tất cả những chuyện đó trong …
một năm. Chuyện khó tin, nhưng có thực. Người khác không dám nghĩ tới,
Macron đã làm. Hai mươi tuổi, Macron gặp Attali, cựu tay mặt của Tổng
thống Mitterrand, Attali nói: anh sẽ là tổng thống nước Pháp.
Cố nhiên ông ta đã gặp nhiều may mắn: ra tranh cử đúng lúc dân Pháp đã
chán những khuôn mặt cũ, muốn thay đổi; Fillon, ứng cử viên đảng Cộng
Hòa gặp khó khăn vì lem nhem vấn đề tiền bạc, ứng cử viên cực hữu, Le
Pen, trong cuộc tranh luận trước TV, đã cho cả nước thấy bà ta không có
khả năng, không có phong thái của một quốc trưởng. Trên 50% cử tri bầu
cho Macron để ngăn Le Pen lên cấm quyền. May mắn, đúng, nhưng có những
người biết nắm cơ hội, có những người để cơ hội đi qua. Macron thuộc
loại thứ nhất.
Nhưng có bản lãnh không đủ, còn phải có phương tiện chính trị. Nếu không
có đa số ở quốc hội, hay không kết hợp nổi một khối đa số, Macron sẽ
chỉ là một tổng thống bù nhìn.
Nước Pháp cần một người như Gerhard Shröder của Đức, sẵn sàng hy sinh
thất cử để cải tổ đất nước, đặt nền tảng để biến nước Đức, trong 10 năm,
từ một quốc gia bệnh hoạn thành một cường quốc số 1 ở Âu Châu. Trở ngại
của Macron còn lớn hơn, vì dân Pháp không có tinh thần công dân cao như
dân Đức. Nước Pháp rơi vào tình trạng suy thoái hiện tại vì tinh thần
và hành động vô trách nhiệm từ trên xuống dưới. Vô trách nhiệm của giới
cầm quyền và các chính đảng, chỉ nghĩ tới chuyện được tái cử, không dám
thực hiện một cải cách sâu rộng nào, đòi hỏi sự hy sinh, vì sợ mất lòng
cử tri. Vô trách nhiệm của các nghiệp đoàn, chỉ bảo vệ quyền lợi phe
nhóm, bất chấp quyền lợi chung, sẵn sàng đình công, bãi thị, làm tê liệt
kinh tế quốc gia. Nếu ở Bắc Âu, nghiệp đoàn đóng vai trò quan trọng và
hữu ích, trong việc bảo vệ quyền lợi thợ thuyền, nhưng với tinh thần
trách nhiệm, tìm giải pháp thương thuyết hơn là bạo động. Một vài thí
dụ: phi công Air France làm việc ít giờ nhất, lãnh lương cao nhất, đình
công nhiều nhất thế giới, đưa Air France tới đe dọa phá sản. Khi bộ giáo
dục đổi số ngày học ở mẫu giáo, tiểu học từ 5 ngày xuống 4 ngày mỗi
tuần, giáo chức đình công, đóng cửa trường, khi chính phủ khác trở lại
tuần lễ 5 ngày, cũng những người đó đình công, đóng cửa trường. Nhân
viên lái xe lửa 54 tuổi về hưu, vì trước đây là một nghề nặng nhọc, phải
xúc than, phải lái xe; ngày nay chỉ ngồi bên cạnh computer, làm một
ngày nghỉ một ngày, nhưng ai muốn đụng tới thể chế ưu đãi, cả hệ thống
lưu thông của nước Pháp tê liệt vì đình công bãi thị.
Trước mắt Macron, hàng trăm vấn đề phải giải quyết, đòi hỏi sự quyết tâm
của chính quyền, thái độ trách nhiệm của nghiệp đoàn và tinh thần công
dân của mỗi người. Vấn đè số 1 là nạn thất nghiệp kinh niên. Tỷ số thất
nghiệp ở Pháp trên 10% (25% trong giới trẻ) gấp hai tỷ số thất nghiệp ở
Đức, Hòa Lan hay các nước Bắc Âu. Tại sao Pháp không giải quyết nổi nạn
thất nghiệp, từ chính phủ này tới chính phủ khác? Đây là một thí dụ điển
hình cho thấy cái bế tắc của xã hội Pháp. Lỗi tại mọi tầng lớp. Lỗi của
nhà cầm quyền: không có một chính sách huấn nghệ hữu hiệu, mặc dù ngân
sách huấn nghệ lớn nhất thế giới (tính trên đầu người). Lỗi tại các
nghiệp đoàn: chống lại bất cứ giải pháp nào tìm cách đơn giản hóa việc
tuyển dụng và sa thải nhân viên. Các xí nghiệp không dám tuyển dụng, sợ
không thể sa thải khi hoạt động giảm bớt. Lỗi tại người dân: không chịu
thích ứng, học nghề mới, chỉ kiếm việc ở gần nhà, không chịu làm việc
nặng nhọc: 300.000 việc làm trong ngành xây cất, tiệm ăn, khách sạn
không kiếm ra nhân viên trong một nước có 10% thất nghiệp. Lỗi tại hệ
thống: người thất nghiệp Pháp lãnh trợ cấp cao hơn, lâu hơn, dễ dàng hơn
ở các nước láng giềng. Một người đi làm lương ít, có lợi tức nhỏ hơn
một người thất nghiệp nhận đủ mọi hình thức trợ cấp.
Vấn đề của mọi người
Macron thắng cử, Âu Châu thở phào, nhẹ nhõm, hú vía vừa thoát khỏi một
cuộc phiêu liêu với hậu quả không lường được, hay đúng hơn, có thể lường
được: sự tan rã của liên hiệp Âu Châu, đưa tới bất ổn chính trị, kinh
tế toàn vùng. Nhưng những vấn đề nhóm cực tả hay cực hữu nêu ra là những
vấn đề phải được giải quyết. Vấn đè di dân, vấn đề hồi giáo. Macron ca
tụng một nước Pháp thân hữu giữa tất cả những người đến từ mọi chân
trời, nhưng không thể nhắm mắt trước sự chung đụng càng ngày càng khó
khăn giữa người địa phương và những người hồi giáo, nhất là hồi giáo quá
khích. Vấn đề thế giới hóa, nếu đã mang các lại thịnh vượng cho hàng
triệu người, cũng đã đẩy hàng triệu người khác ra lề đường, lạc lõng
trên chính quê hương mình. Vấn đề tài phiệt hãnh tiến, đã lộng hành như
những ông chủ thực sự của thế giới, biến chính trị gia thành những bù
nhìn. Và quan trọng hơn hết, đã biến thế giới thành một thị trường (phải
không, ông Trump?), các dân tộc thành những người tiêu thụ, không còn
cá tính, văn hóa, bản sắc riêng. Einstein, hình như Einstein, nói: mỗi
lần đạt tới một khám phá, thực hiện một tiến bộ, phải tự hỏi tiến bộ đó
có tính cách nhân bản hay không.
Đó là vấn nạn của cả thế giới, của mỗi quốc gia, của mỗi người, không
phải chỉ của nước Pháp. Khi nào những vấn đề đó chưa có giải pháp, sớm
muộn gì FN cũng nắm chính quyền ở Pháp, thế giới sẽ bị cai trị bởi những
nhóm mị dân, chế ngự bởi chủ nghĩa dân tộc quá khích. Chủ nghĩa dân tộc
quá khích, lịch sử đã chứng minh, sẽ đưa tới khủng hoảng kinh tế, bất
ổn chính trị, hận thù, xung đột giữa các quốc gia. Chiến tranh chỉ chờ
để bùng nổ. Đó không phải là chuyện giả tưởng. Đó là một đe dọa trước
mắt, trong một thời đại hỗn loạn, nước nào cũng võ trang tới mang tai.
Paris, 07/05/2017
------
5 lý do giúp ông Macron đắc cử tổng thống Pháp
Ông Emmanuel Macron, ứng cử viên theo đường lối ôn hòa, đã đắc cử tổng thống Pháp và tạo nên “cơn địa chấn” trên chính trường nước này. BBC đã phân tích 5 lý do giúp ứng cử viên độc lập này giành chiến thắng.
Tổng thống đắc cử Pháp Emmanuel Macron (Ảnh: Reuters)
Cách đây 3 năm, ông Emmanuel Macron vẫn còn là một nhân vật khá xa lạ
với công chúng Pháp. Giờ đây ở tuổi 39, ông giành chiến thắng trong
cuộc bầu cử Pháp với số phiếu áp đảo và sẽ trở thành tổng thống trẻ tuổi
nhất trong lịch sử quốc gia châu Âu này.
May mắn
Không có gì phải nghi ngờ khi ông Macron giành được chiến thắng một phần nhờ may mắn.
Hầu hết các ứng cử viên nặng ký trong cuộc chạy đua vào điện Elysee
đều dính vào các bê bối, khiến họ bị loại ngay từ vòng 1. Ứng cử viên
François Fillon vấp phải nhiều chỉ trích sau bê bối tạo việc làm giả cho
vợ và hai con trong quốc hội. Trong khi đó, ứng viên Xã hội Benoit
Hamon hứng chịu tổn thất khi mất đi sự ủng hộ của các cử tri truyền
thống.
“Ông ấy (Emmanuel Macron) đã rất may mắn bởi ông ấy đã ở trong một
tình huống hoàn toàn bất ngờ”, chuyên gia Marc-Olivier Padis thuộc tổ
chức cố vấn Terra Nova ở Paris cho biết.
Khôn ngoan
Ông Macron lẽ ra có thể là đại diện của phe Xã hội tranh cử tổng
thống Pháp. Nhưng ông nhận ra rằng sau nhiều năm cầm quyền, đảng này có
tỷ lệ ủng hộ thất thường và tiếng nói của đảng này không còn sức nặng
với công chúng.
“Ông ấy đã thấy trước một cơ hội mà không ai nhận ra”, ông Padis nhận định.
Tháng 4/2016, ông Macron thành lập Phong trào Tiến lên (En Marche!)
và 4 tháng sau đó ông rút khỏi chính phủ của Tổng thống Francois
Hollande để chuẩn bị cho cuộc tranh cử tổng thống.
Sẵn sàng thử sức
Ông Macron thành lập Phong trào Tiến lên, lấy “cảm hứng” từ chiến
dịch tranh cử năm 2008 của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Điều đầu tiên
ông thực hiện là tiến hành cuộc Tuần hành Lớn (Grande Marche), trong đó
tập hợp các nhà hoạt động dù thiếu kinh nghiệm nhưng đầy nhiệt huyết.
“Chiến dịch sử dụng các thuật toán của một tổ chức chính trị nhằm xác
định các khu vực và các quận nơi có nhiều đại diện cho nước Pháp nói
chung”, nhà báo tự do Emily Schultheis ở Paris cho biết.
Họ đã gõ cửa vận động 300.000 ngôi nhà, phát tờ rơi và thực hiện
25.000 cuộc phỏng vấn chi tiết với các cử tri trên khắp cả nước. Các
thông tin này được nhập vào cơ sở dữ liệu, giúp định hình các ưu tiên và
chính sách tranh cử.
Thông điệp tích cực
Ông Macron từng ủng hộ Tổng thống Hollande và là cựu Bộ trưởng Kinh
tế Pháp. Ông cũng từng giữ chức giám đốc ngân hàng đầu tư vận hành một
phong trào cơ sở, một người trung dung với một chương trình cấp tiến cắt
giảm lĩnh vực công.
Đó là “vũ khí” hoàn hảo giúp ông Macron hạ gục đối thủ Marine Le Pen,
người đã công kích ông là ứng cử viên của giới tinh hoa chứ không phải
là “người mới” như ông tự nhận.
Ông Macron bác bỏ mọi suy đoán rằng ông có thể trở thành một Francois
Hollande thứ hai. Thay vào đó, ông tạo ra một chân dung nổi bật và thu
hút các cử tri vốn đang mong chờ những điều mới mẻ.
“Thái độ bi quan đang rất phổ biến ở Pháp và ông Macron xuất hiện với
một thông điệp rất tích cực và lạc quan. Ông ấy trẻ trung, tràn đầy
năng lượng và ông ấy không cần giải thích những gì ông sẽ làm cho nước
Pháp mà nói về cách mà mọi người giành lấy cơ hội. Ông ấy là người duy
nhất đưa ra những thông điệp như vậy”, ông Padis cho biết.
Đương đầu với Marine Le Pen
Trái với sự lạc quan của ông Macron, cựu Chủ tịch đảng Mặt trận Dân
tộc (FN) Marine Le Pen lại ra tranh cử với những thông điệp bi quan về
chống nhập cư, chống châu Âu và chống hệ thống.
Trong khi các cuộc vận động tranh cử của ông Macron thường sôi động
với các bài nhạc pop thì các sự kiện của bà Le Pen lại bị nhiều người
biểu tình ném chai lọ, khiến cảnh sát phải hiện diện khắp nơi để đối phó
với những cơn phẫn nộ thường trực.
Cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình hôm 3/5 vừa qua chứa đầy
sự giận dữ khi hai bên đã đưa ra những lời công kích, chỉ trích nặng nề
dành cho nhau. Nhiều người dân Pháp lo ngại việc bà Le Pen đắc cử sẽ gây
nhiều bất ổn và chia rẽ. Với họ, ông Macron là hy vọng cuối cùng có thể
cản bước bà Le Pen.
Theo BBC
Dân mạng tranh luận về vẻ điển trai của Tổng thống đắc cử Pháp và Thủ tướng Canada
Ngay sau khi ông Emmanuel Macron đắc cử tổng thống Pháp, một cuộc tranh luận đã nổ ra trên mạng xã hội Twitter về việc ông Macron hay Thủ tướng Canada Justin Trudeau là “nhà lãnh đạo nóng bỏng nhất G7”.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) và Tổng thống đắc cử Pháp Emmanuel Macron (Ảnh: Twitter)
Sau khi kết quả bầu cử tổng thống Pháp được công bố, mạng xã hội
Twitter tràn ngập các hình ảnh so sánh giữa Tổng thống đắc cử Pháp
Emmanuel Macron và Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Nhiều người hâm mộ
thậm chí còn nói rằng giấc mơ của họ sẽ trở thành hiện thực khi hai nhà
lãnh đạo theo đường lối tự do này trực tiếp gặp nhau.
Một người dùng Twitter viết: “Đúng là các đảng tự do có các chính trị
gia hấp dẫn”. Trong khi đó, một người khác lại đưa ra bình luận hài
hước: “Ông Justin Trudeau đã gọi cho ông Emmanuel Macron và thừa nhận
mình đã thua trong cuộc đua trở thành nhà lãnh đạo G7 nóng bỏng nhất”.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hứng thú với cuộc tranh luận này. “Sự
hấp dẫn của hai ông Macron và Trudeau đã thống lĩnh trang Twitter của
tôi. Đến khi nào thì sự quan tâm đến độ hẫp dẫn của các nam chính trị
gia mới kết thúc”?, một bài đăng viết.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau nổi tiếng là một nhà lãnh đạo trẻ
tuổi và thường được như tài tử điện ảnh bởi vẻ đẹp trai hào hoa.
Trong khi đó, ông Emmanuel Macron, 39 tuổi, sẽ trở thành tổng thống
trẻ nhất trong lịch sử nước Pháp. Ông là chính trị gia có tư tưởng cởi
mở với châu Âu và đã đánh bại ứng cử viên Marine Le Pen, 48 tuổi, của
đảng Mặt trận Quốc gia với tỷ lệ ủng hộ áp đảo hơn 66%.
Theo Daily Mail
"Bóng hồng" quyền lực phía sau Tổng thống đắc cử Pháp
"Bóng hồng" quyền lực phía sau Tổng thống đắc cử Pháp
Bà Brigitte Trogneux sẽ trở thành Đệ nhất phu nhân Pháp. (Ảnh: Reuters)
Hậu phương vững chắc sau thành công của chồng
Cùng với chiến thắng của ứng viên tổng thống Pháp Emmanuel Macron,
chuyện tình của ông với người vợ hơn 24 tuổi, Brigitte Trogneux, cũng
trở thành tâm điểm chú ý của thế giới.
Đó là câu chuyện tình "đôi đũa lệch" giữa một cậu học trò 15 tuổi với
cô giáo dạy văn của mình. Từ mối quan hệ cô-trò, họ đã trở thành bạn
đời của nhau và hơn thế, bà Trogneux được coi như nguồn cảm hứng cho ông
Macron trong đời sống thường nhật cũng như đời sống chính trị.
Sau khi chiến thắng trong cuộc bầu cử vòng 1 cách đây hai tuần, ông
Macron từng nói: " Brigitte luôn sát cánh cùng tôi, bây giờ thậm chí còn
hơn thế. Không có cô ấy, tôi sẽ không còn là chính tôi". Ông luôn nhắc
đến vợ của mình như một người bạn tâm giao, tri kỷ.
Bà Brigitte Trogneux luôn xuất hiện bên cạnh chồng trong suốt chiến dịch tranh cử. (Ảnh: Reuters)
Họ ít được chú ý khi ông Macron được bổ nhiệm làm Bộ trưởng kinh tế
Pháp trong chính quyền của Tổng thống Francois Hollande hồi tháng
8/2014. Bà Trogneux đã ngừng công việc giảng dạy khoảng 1 năm sau đó để
hỗ trợ chồng trên con đường chính trị. Bà được cho là hỗ trợ ông đắc lực
trong việc chỉnh sửa các bài phát biểu trước công chúng. “Mỗi tối chúng
tôi thường tâm sự với nhau, nhắc lại những gì mà chúng tôi nghe được về
nhau. Tôi phải chú ý tới mọi thứ, làm mọi thứ có thể để bảo vệ anh ấy”,
bà Trogneux chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Paris Match.
Tại Bộ Kinh tế Pháp, bà Trogneux xuất hiện lặng lẽ trong các cuộc họp
tại trụ sở ở phía đông Paris. “Cô ấy dành nhiều thời gian ở đây bởi
quan điểm của cô ấy cũng quan trọng đối với tôi, bởi cô ấy mang lại một
bầu không khí hoàn toàn khác, điều đó rất quan trọng. Cuộc sống của tôi
là đó, tôi không thể làm việc tốt nếu không hạnh phúc”, ông Macron chia
sẻ trong cuộc họp cuối cùng trước khi rời chính quyền của Tổng thống
Hollande vào tháng 8/2016.
Ba tháng sau đó, ông tuyên bố tranh cử tổng thống. Cũng vào thời điểm
đó, các câu chuyện về bà Trogneux và mối tình với ông Macron xuất hiện
dày đặc trên các trang nhất của các tạp chí Pháp.
Người phụ nữ quyền lực
Bà Brigitte Trogneux được coi là nguồn cảm hứng quan trọng đối với ông Macron. (Ảnh: Reuters)
Bà Trogneaux, năm nay 64 tuổi, sẽ trở thành Đệ nhất phu nhân tiếp
theo của Pháp. Không giống ở Mỹ, Đệ nhất phu nhân Pháp thông thường giữ
vai trò mờ nhạt hơn trong các công việc quần chúng.
Tuy nhiên, theo lời các trợ lý của ông Macron, bà Trogneux sẽ đảm
nhận một vai trò quyền lực. Bản thân ông Macron từng nói, nếu đắc cử,
ông sẽ để vợ nắm một chức vụ chính thức trong chính quyền và sẽ không
nhận lương.
“Cô ấy sẽ khẳng định sự hiện diện của mình, cô ấy sẽ có tiếng nói, có
quan điểm về mọi thứ. Cô ấy sẽ luôn ở bên cạnh tôi bởi cô ấy luôn như
thế, nhưng cô ấy cũng sẽ có vai trò của một người của công chúng”, ông
Macron nói. Những cam kết của ông Macron về vai trò cho vợ trong chính
quyền cũng có thể coi là tín hiệu cho thấy nội các sắp tới của ông sẽ có
nhiều nữ giới bởi thực tế ông là người ủng hộ bình quyền.
Có nhiều ý kiến cho rằng, bà Trogneaux có thể sẽ đảm nhận vai trò
trong chính quyền mới của ông Macron có liên quan đến giáo dục. Thực tế,
sở trường chính của bà Trogneaux là giáo dục và giúp đỡ trẻ khuyết tật,
trẻ tự kỷ.
Bà Trogneux sinh năm 1953, là con út trong gia đình gồm 6 người con.
Cha mẹ bà là chủ một xưởng sản xuất sô cô la giàu có ở thị trấn Amiens
miền bắc nước Pháp. Năm 20 tuổi, bà kết hôn với một nhân viên ngân hàng
và có 3 người con.
Năm 1993, bà là giáo viên dạy văn của ông Macron, người sau đó đã cầu
hôn và quyết định sẽ bằng mọi cách lấy bà làm vợ. Vượt qua nhiều trở
ngại và dị nghị, đến năm 2007, họ chính thức trở thành vợ chồng mặc dù
không có thêm người con chung nào với nhau. Mối quan hệ của ông Macron
với các con riêng của bà Trogneux được cho là cũng khá tốt.
0 comments:
Post a Comment