Euro Exchange Rate
Xoá dần môn Lịch Sử để triệt tiêu tinh thần dân tộc?
Gần đây Bộ Giáo dục dự tính tích hợp
môn Lịch Sử với Giáo dục Công dân và An ninh Quốc phòng thành môn Công
dân với Tổ quốc. Dự thảo này đã gặp nhiều chống đối từ các nhà khoa học,
chuyên gia, giáo viên dạy lịch sử, điển hình qua các ý kiến được phát
biểu trong Hội thảo về “Môn Lịch sử trong Giáo dục phổ thông” ngày 15-11
vừa qua do Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức tại Hà Nội.
Giáo sư Vũ Dương Ninh (ĐHQG Hà Nội) cho ý
kiến: “…Vị trí của môn Sử và một vài môn khác bị đẩy lùi dần thành môn
phụ trên thực tế và đến nay, nó mất tên chính danh trong chương trình
Trung học cơ sở dưới cái vỏ “Công dân và Tổ quốc”. Nó bị lẫn vào môn
Khoa học xã hội (tự chọn) trong chương trình cho học sinh theo phân ban
khoa học tự nhiên và chỉ còn là môn học chính thức đối với học sinh chọn
phân ban khoa học xã hội. Có nghĩa rằng lớp trí thức trẻ tương lai (trừ
số ít chọn ngành khoa học xã hội) sẽ không hiểu hoặc hiểu biết lơ mơ về
lịch sử của dân tộc mình, về lịch sử của đất nước mình”.
Phó Giáo sư Tiến sĩ Vũ Quang Hiển (Khoa
Lịch sử, Trường Đại học KHXH&NV, ĐHQGHN) đặt câu hỏi: “Lịch sử là
một bộ môn khoa học. Giáo dục lịch sử phải là giáo dục tri thức khoa
học. Thế nhưng một cán bộ có trách nhiệm xây dựng Dự thảo chương trình
cho rằng, “môn Lịch sử không thể biến thành khoa học Lịch sử (đây là
phần dành cho những nhà nghiên cứu)”. Quả là một nhận thức mơ hồ, lệch
lạc. Nếu như giáo dục lịch sử không phải là giáo dục những tri thức khoa
học thì giáo dục cái gì?”
Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Thanh Bình (Trường ĐH
Sư phạm Hà Nội) nêu vấn đề: “Chúng tôi nghĩ rằng, có những vấn đề đặt ra
mà những người làm chương trình phải tính toán lại, đừng chỉ vì cố hoàn
thành dự án mà để lại hậu quả, sẽ tác động không tốt tới xã hội. Trước
hết chương trình này sẽ dẫn đến hệ lụy làm “teo” môn lịch sử trong
trường phổ thông, lớp trẻ không còn biết sự hy sinh của các bậc tổ tiên
để có đất nước như ngày hôm nay….”
Trước đó Giáo sư Phan Huy Lê, chủ tịch
Hội Khoa học Lịch Sử VN, được website VTC dẫn lời, cho rằng việc tích
hợp như cách làm của Bộ Giáo dục trên thực tế sẽ khai tử môn lịch sử.
Và còn nhiều ý kiến từ các chuyên gia
nghiên cứu, giảng dậy môn lịch sử. Nói chung hầu hết đều không tán thành
dự thảo, bày tỏ nỗi ưu tư các thế hệ tương lai sẽ không còn biết gì đến
lịch sử dựng nước và giữ nước với bao công ơn, hy sinh xương máu của
tiền nhân. Chính những giòng lịch sử này mới là chất liệu căn bản của
cái hồn Việt, của tinh thần dân tộc; không còn biết đến lịch sử là sẽ
mất đi bản gốc của mình.
Đây là những ưu tư không phải cho tương
lai xa mà cho thực tế đang xẩy ra trong hiện tại. Trong một chương trình
trên VTV1 phóng viên có hỏi 40 em học sinh ở Hà Nội từ 9 tới 15 tuổi
biết gì về sự liên hệ giữa Quang Trung và Nguyễn Huệ, 90% các em đều trả
lời sai ( xem tại đây https://youtu.be/DXAciDUdqMo ).
Ấy là lúc môn Lịch sử vẫn còn là một môn
học bắt buộc và riêng biệt chưa bị làm loãng đi mất hẳn danh xưng, chìm
vào trong sự tích hợp với hai môn khác để gộp thành một môn tự chọn,
không bắt buộc ở cấp Trung học Phổ thông như theo dự tính của bộ Giáo
dục.
Dự thảo của Bộ Giáo dục nói trên không
phải là dự thảo tự phát của bộ. Nó là sự khai triển từ Nghị quyết Số:
29-NQ/TW “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu
cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường”.
Nói cách khác đây là chủ trương của Đảng.
Qua những khẩu hiệu mỹ từ hướng về hiện
tại và tương lai trong nghị quyết trên, ta thấy thiếu vắng yếu tố đáp
ứng một thực tế hiện tại và tương lai, đó là sự toàn vẹn lãnh thổ, biển
đảo đang bị đe doạ bởi láng giềng phương Bắc. Đây là cái quên vô tình
hay cố ý?
Bởi nếu thực sự quan tâm đến chủ quyền
lãnh thổ, biển đảo, đảng cầm quyền, qua Bộ Giáo dục, đã phải cũng có một
hướng giáo dục xây dựng niềm tự hào dân tộc, vun đắp truyền thống đấu
tranh chống Bắc Thuộc từ tổ tiên truyền lại. Và như thế khó có cách nào
hay hơn là chú trọng nhiều đến môn lịch sử, vì Việt sử là một tranh đấu
sử nghìn đời chống ngoại xâm phần lớn từ phương Bắc.
Thế nhưng thực tế cho thấy môn lịch sử
đang từ từ bị xuống cấp từ trước đến nay. Từ chương trình và cách dạy
khô khan có hệ thống, chỉ biết nhồi nhét vào đầu non trẻ những ngày
tháng, địa danh, sự kiện vô hồn làm học sinh chán nản không muốn hoc.
Đến chuyện Hai Bà Trưng đánh giặc mà học sinh không được cho biết là
giặc nào để né chỉ đích danh giặc Tàu xâm lược.
Từ chuyện các giai đoạn trước thời kỳ
đảng Cộng sản Đông dương và ông Hồ xuất hiện, không được ưu tiên cho học
sinh học kỹ như là đối với thời kỳ Cộng Sản chống Pháp, Nhật, Mỹ, mang
ơn sự giúp đỡ của Liên Xô, Trung Quốc… vĩ đại. Đến chuyện cuộc chiến
biên giới 1979 và lịch sử chủ quyền của ta trên các quần đảo Hoàng Sa và
Trường Sa đã bị bỏ qua trong các sách giáo khoa.
Chả trách các trí thức chuyên gia, giáo
viên môn lịch sử của ta không khỏi có những quan ngại sâu sắc kể trên,
về viễn cảnh môn lịch sử và tinh thần dân tộc sẽ bị triệt tiêu.
Có sự chủ mưu gì chăng? Nhất là trong bối
cảnh của những lời đồn đại về thoả thuận trong Hội nghị Thành Đô giữa
hai đảng CS Hoa-Việt năm 1990, theo đó nước Việt sẽ chỉ còn là một phiên
bang tự trị trong “tổ quốc” Trung Hoa vào năm 2020?
Văn Chu
---
Ngay
khi đưa ra chủ trương “tích hợp” môn Sử, ý tưởng của Bộ Giáo dục bị xã
hội phản ứng mãnh liệt. Tuy nhiên, những ý kiến phản biện, dù nhiều, dù
kiên quyết dường như cũng chưa đủ thuyết phục. Sở dĩ có chuyện này là do
cả Bộ Giáo dục cũng như người phản biện chưa hiểu chức năng của môn sử.
---
BỘ GIÁO DỤC KHÔNG HIỂU CHỨC NĂNG CỦA MÔN SỬ
Ngay
khi đưa ra chủ trương “tích hợp” môn Sử, ý tưởng của Bộ Giáo dục bị xã
hội phản ứng mãnh liệt. Tuy nhiên, những ý kiến phản biện, dù nhiều, dù
kiên quyết dường như cũng chưa đủ thuyết phục. Sở dĩ có chuyện này là do
cả Bộ Giáo dục cũng như người phản biện chưa hiểu chức năng của môn sử.
Ngày trước, các cụ quen gọi việc đi học của học trò là học chữ. Nhưng từ năm 1954, khi chính quyền về tay công nông thì việc học được gọi là học văn hóa. Cùng với nó là mục khai trình độ văn hóa trong lý lịch.
Tuy
nhiên, nhìn vào nội dung chương trình với những môn chính Toán, Lý,
Hóa, Sinh, Văn, Sử, Địa, ta hiểu thực chất việc học của học trò phổ
thông là học những môn khoa học cơ bản.
Khoa học cơ bản là những môn học gốc, không chỉ cung cấp tri thức cơ bản mà còn thông qua đó giúp người học có phương pháp tư duy khoa học. Nhờ
vốn kiến thức cơ bản cùng phương pháp tư duy, khi ra đời, người thanh
niên có khả năng vận dụng kiến thức cơ bản vào cuốc sống.
Nền
giáo dục Việt Nam dạy khoa học cơ bản ở bậc phổ thông là được thừa
hưởng từ văn minh phương Tây. Nền giáo dục do người Pháp sáng lập cũng
để lại cho chúng ta Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, một trung tâm giảng
dạy và nghiên cứu khoa học cơ bản. Từ giữa thế kỷ XX, nhờ nền khoa học
cơ bản mạnh của Liên Xô, Hà Nội trở thành trung tâm khoa học cơ bản hàng
đầu của Đông Nam Á. Đại học Tổng hợp Hà Nội có hai chức năng: đào tạo
cán bộ nghiên cứu khoa học cơ bản và người dạy khoa học cơ bản có trình
độ cao cho bậc phổ thông. Thực tế cho thấy, hầu hết sinh viên Đại học
Tổng hợp Hà Nội đã thực hiện xuất sắc hai chức năng này.
Sử
là môn khoa học cơ bản thuộc khoa học nhân văn. Nhiệm vụ của môn Sử bậc
phổ thông là cung cấp cho học trò những tri thức lịch sử cơ bản của
Việt Nam và thế giới. Từ đó giúp thế hệ trẻ hiểu dân tộc và nhân loại,
một điều kiện cần có để làm người. Khi ra đời, có vốn liếng tối thiểu để
giao tiếp với đồng bào cũng như người nước ngoài. Cố nhiên có một số
người sẽ từ kiến thức này đi sâu vào chuyên môn, thành những sử gia.
Do
là môn khoa học cơ bản nên nó có chương trình riêng, xuyên suốt bậc phổ
thông theo một hệ thống khoa học để giúp người học nắm được lịch sử dân
tộc cũng như nhân loại. Vì vậy, cũng như Toán, Lý… môn Sử không thể dạy
“tích hợp.” Nếu dạy sử theo kiểu “tích hợp,” học sinh do không nắm được
quy luật phát triển của lịch sử nên thụ động tiếp nhận từng mảnh kiến
thức vụn. Từ đó không thể có cái nhìn sâu và toàn diện khi đánh giá
những sự kiện lịch sử. Những con người như thế sẽ trở nên tiên thiên bất
túc trước cuộc đời.
Đó
là nói chung, nói về nguyên lý. Riêng về môn sử Việt Nam, sự việc lại
nghiêm trọng hơn. Thế kỷ XX, các sử gia người Pháp dạy chúng ta rằng:
“Con người xuất hiện tại Nam Thiên Sơn, du nhập Trung Quốc rồi từ Trung
Quốc vào Việt Nam. Vì vậy, người Việt do người Hán đồng hóa mà thành.
Văn hóa Việt Nam chỉ là bắt chước văn hóa Trung Hoa. Tiếng Việt vay mượn
tới 70% từ ngôn ngữ Hán…” Chúng ta đã học, tin và dạy nhau như vậy.
Nhưng sang thế kỷ này, do đọc cuốn “thiên thư” ADN ghi trong máu huyết
dân cư châu Á, di truyền học khám phá: “70000 năm trước, người từ châu
Phi theo ven biển Nam Á đặt chân tới Việt Nam, rồi người từ Việt Nam di
cư ra khắp các đảo Đông Nam Á, sang Ấn Độ, chiếm lĩnh đất Trung Hoa và
chinh phục châu Mỹ. Từ 40000 năm trước lên khai phá đất Trung Hoa, người
Việt đã xây dựng ở đây nền văn hóa nông nghiệp rực rỡ. Tiếng Việt là
chủ thể làm nên tiếng nói Trung Hoa. Chữ tượng hình của người Việt là
chủ thể làm nên chữ viết Trung Hoa…” Do vậy, cuốn sử Việt Nam cũng như
phương Đông phải viết lại. Trước thực tế mới mẻ này, môn Sử với dân tộc
Việt càng có vai trò quan trọng.
Là một môn khoa học cơ bản
nên Sử luôn là môn học độc lập. Bằng việc “tích hợp” môn Sử một cách
phản giáo dục, phải chăng người ta muốn biến cái bộ của ông Phạm Vũ Luận
thành bộ-vô-giáo-dục?!
Hà Văn Thùy
Sài Gòn, 26 tháng 11. 2015
0 comments:
Post a Comment