Euro Exchange Rate
Texas đang trong giai đoạn kinh tế phồn thịnh; tháng Hai 2013 công kỹ nghệ tiểu bang mướn thêm 79,600 công nhân, tháng Ba, số công nhân mất việc là 4,100 người. Tỉ lệ thất nghiệp tại Texas hiện đang ở mức 6.4% trong lúc tỉ lệ thất nghiệp toàn quốc lên đến 7.6%.
Mô tả tình trạng phồn thịnh của Texas, tờ Houston Chronicle mượn trường hợp của cô tân khoa gốc Việt Lê Trinh ra làm điển hình.
Cô cử nhân Lê Trinh, 20 tuổi vừa ra trường năm nay, nhưng đã có job ngay; năm ngoái, những người tốt nghiệp đại học trước cô không may mắn được như vậy. Cô Trinh học về quản trị kinh doanh tại trường Houston Bauer College of Business.
Cô được hãng Sogeti tại Houston tuyển làm chuyên viên thông tin kỹ thuật; hãng này mang tầm vóc thế giới, có trên 20 văn phòng đặt tại nhiều quốc gia kỹ nghệ, và chuyên tư vấn cho các doanh nghiệp lớn.
Cô Trinh nói với phóng viên truyền thông cô biết tình hình job có khả quan hơn, nhưng cô không ngờ tình hình lại tốt đẹp đến như vậy.
Bốn tháng trước ngày tốt nghiệp cô đã quan tâm tìm job; tháng Hai 2013 cô đến dự một tổ chức "hội chợ jobs" và thấy hãng Sogeti đang tuyển người, cô xin làm, được phỏng vấn và sau đó được nhanh chóng tuyển dụng.
ra trường hôm trước,
hôm sau đi làm
"Tôi không ngờ lại dễ dàng đến như vậy," Trinh nói; cô còn đủng đỉnh chưa nhận việc ngay, chờ xem có job nào khác tốt hơn không, nhưng cô thấy không đâu hơn Sogeti.
2013 không chỉ sẵn việc làm hơn, mà lương của sinh viên vừa ra trường cũng cao hơn 5.3%; năm ngoái các tân khoa chỉ được lãnh $42,666, năm nay lương khởi thủy của các cô, các cậu cử là $44,928.
Bà Jamie Belinne, phó viện trưởng thương mại tại UH (University of Houston) nói lương khởi thủy của nhiều sinh viên tốt nghiệp hiện đã trên $50,000; số lượng tuyển mộ cũng cao hơn năm ngoái tới 40%.
"Trường UH không đào tạo kịp kế toán viên, chuyên viên tin học kỹ thuật, mại bản, ... để cung cấp cho công kỹ nghệ," bà Belinne nói. "Các hãng năng lực -dầu và gas- 'nuốt' nhân viên nhiều nhất."
Kỹ sư tân khoa được trả lương đến $62,535, cao hơn năm ngoái 4%; giáo sư Vita Como tại University of Houston's Cullen College of Engineering Career Center, còn nói nhiều hãng trả từ $68,000 đến $72,000.
Bà Como kể lại giai thoại một cậu tân khoa ngạc nhiên hỏi viên chức tuyển mộ của một doanh nghiệp, "ông trả lương tôi $55,000, mà ông còn muốn tôi phải đi Indiana để làm việc ư?"
Tình trạng công nhân thất nghiệp thấp hơn mọi nơi khiến thống đốc Rick Perry rất hãnh diện; hôm thứ Năm 5/09 nhân dịp tổng thống Obama đến thăm trường Manor New Tech High School, ông Perry nói với phóng viên truyền thông: "Tại sao tổng thống không đến Detroit, không thăm Chicago, hoặc một trong những thị trấn của California, mà ổng lại đến Austin, Texas?" Hỏi rồi Perry cũng cung cấp câu trả lời, "vì chúng ta đang thành công. Dù chơi trong đội bóng Dân Chủ hay đội bóng Cộng Hòa, mọi người vẫn thích đứng cạnh đội bóng thắng cuộc." Ý ông Perry muốn nói ông Obama thấy Texas sang nên mới bắt quàng làm họ.
Tường thuật cuộc viếng thăm của tổng thống tại trường Manor New Tech High School, anh phóng viên Ashley Goudeau, đài KVUE News viết: "Sau khi ông Obama đã rời khỏi trường, học sinh lớp 'kiến tạo robot' vẫn còn hào hứng nói về tổng thống.
"Cậu học sinh Kelly Shelton suýt soa, 'ổng tự nhiên bình dị như bọn này vậy thôi.'
"Giáo viên Bobby Garcia, tấm tắc, 'thật khó tin đó là sự thật.'.
và trình bầy kỳ vọng đem jobs Mỹ trở về cho người thợ Mỹ.
Ca tụng trường trung học Kỹ Thuật Mới, ông Obama nói, "hiệu trưởng và giáo viên toàn quốc đang nhìn về trường Manor, và chiêm ngưỡng việc làm của giáo viên và học sinh tại đây. Giáo viên đang dạy và học sinh đang học những điều thật sự giúp học sinh thành công trên bậc đại học, và trong xưởng máy."
Ông vẽ ra viễn ảnh Hoa Kỳ tái chinh phục lại hàng chục triệu công ăn, việc làm đã mất trong cuộc cạnh tranh trên giá lương: người thợ Mỹ thất bại vì phải có một mức lương tối thiểu khá cao để có thể sống trong những tiện nghi Hoa Kỳ, trong lúc người thợ ngoại quốc có thể sống bằng một lợi tức thấp hơn rất nhiều.
Một kỹ sư Mỹ mới ra trường đã được trả trên $50,000 mỗi năm; một tân khoa khác, cũng kỹ sư, sẽ vô cùng thỏa mãn nếu được lãnh một số lương chỉ bằng nửa số lương của anh kỹ sư Mỹ. Họ được đào tạo giống nhau, năng xuất làm việc cũng tương đương; yếu tố khác biệt duy nhất là anh kỹ sư thứ nhì chào đời và tốt nghiệp tại Thượng Hải. Anh chỉ đòi một nửa số lương của anh kỹ sư Mỹ, và để cắt bớt một nửa chi phí, các hãng xe Mỹ dọn xưởng sang Tầu.
Tổng thống Obama tìm cách chuyển hướng hiệp thứ nhì của cuộc cạnh tranh sang địa hạt tiềm năng: ông kỳ vọng tạo cho người thợ Mỹ có tiềm năng kỹ thuật cao hơn người thợ ngoại quốc. Ông đặt kỳ vọng vào khả năng đào tạo của các trường trung học, đại học kỹ thuật mới.
Con đường này vô cùng khó khăn; trong lúc Obama còn đang loay hoay phấn đấu thì Perry đã thành công trong cuộc tranh jobs bên trong lãnh thổ Hoa Kỳ. Thái độ hãnh diện của ông Perry không vô lý.
Nhưng vấn đề đặt ra là người Texans phải trả giá nào cho sự thành công kinh tế của tiểu bang. Họ đang trả 2 cái giá khá đắt: một là tình trạng thiếu an ninh trong cuộc sống hàng ngày của họ, không chỉ thiếu an ninh trong xưởng thợ mà thiếu an ninh ngay tại căn nhà họ đang sống với gia đình; và hai là họ phải trả nhiều thuế hơn để chính phủ tiểu bang có thể bớt thuế cho doanh nghiệp hầu chiêu dụ doanh nhân dọn xưởng về Texas.
Chỉ 5 ngày sau ngày kho phân bón West nổ tung giết 14 người, gây thương tích cho trên 160 người khác, và tàn phá 150 căn nhà, thống đốc Rick Perry đến Illinois chiêu dụ những doanh nghiệp đang hành nghề tại đây dọn sang Texas, để hưởng những quyền lợi thuế nhẹ và ít ràng buộc luật lệ.
Luật lệ lỏng lẻo đến mức kho phân bón của hãng West Fertilizer Company chỉ bị thanh tra một lần sau 23 năm thành lập (1962-1985) và chỉ bị phạt $30 về tội tàng trữ hóa chất anhydrous ammonia quá nhiều và không đúng cách; hóa chất này là loại có thể phát nổ; viên chức thanh tra cảnh cáo hãng thiếu nhiều biện pháp an toàn và vi phạm tiêu chuẩn tinh khiết hô hấp, chỉ cảnh cáo chứ không phạt.
Gần một tháng sau vụ nổ khiếp đảm viên chức chính phủ vẫn chưa tìm được xem hãng West Fertilizer vi phạm luật lệ nào của tiểu bang để truy tố hình sự. Có thể West không vi phạm luật nào cả, vì quốc hội tiểu bang chủ trương không viết luật tạo thêm tốn kém cho doanh nghiệp.
Sau yếu tố luật lệ thả lỏng, yếu tố thứ nhì thu hút giới doanh nhân về với Texas là mức thuế vụ tương đối nhẹ so với mức thuế tại các tiểu bang khác.
Về tình trạng thuế Texas ký giả David J. Phillip viết bài "Quirk in state law eroding tax base" (Kỳ Quái Trong Thuế Vụ Đang Xoi Mòn Căn Bản Thuế Tiểu Bang). Kỳ quái như việc Hội Quán sang trọng Dallas Country Club được miễn gần một nửa số tiền thuế hàng năm.
Thuế tiểu bang Texas không căn cứ trên lợi tức như thuế liên bang; mỗi gia đình dù làm ra rất nhiều tiền hoặc đã hồi hưu, không có lợi tức nhưng vẫn phải đóng thuế căn cứ trên trị giá căn nhà mình đang ở.
Dallas Country Club -hội quán của những người chơi golf giầu có- rất rộng và đắt giá lại được giảm thuế là một trong nhiều điều kỳ quái. Kỳ quái thứ nhì là hãng xăng Valero căn cứ trên luật tiểu bang đang đòi Học Khu Texas trả lại cho hãng nhiều triệu mỹ kim tiền thuế đóng từ những năm trước.
Sở xổ số tạo thêm nhiều loại bài bạc khác moi tiền dân nghèo để bù đắp số ngân khoản thiếu hụt vì giảm thuế, trong lúc tiểu bang tiếp tục cho phép các doanh nghiệp khai giảm giá cơ sở kinh doanh để giảm thuế.
Tại quận Bexar khách sạn Marriott, trị giá $600 triệu, được khai giảm giá trên phân nửa; đang đóng thuế 18 triệu, khách sạn chỉ còn phải đóng dưới $9 triệu, trong lúc nhà ở của cư dân Texas được định giá cao hơn, vì kỹ nghệ phồn thịnh hơn, chiêu dụ dân các tiểu bang khác đổ về Texas, làm nhu cầu gia cư tăng cao, khiến giá nhà tăng theo.
Trong hai cách mưu tìm sự phồn thịnh kỹ nghệ, cách làm của ông Perry kết quả hơn, số nhân công có công ăn việc làm gia tăng, lợi tức của họ cũng gia tăng. Số người chết trong tai nạn tại West sẽ được bồi thường, nhưng chủ kho phân bón có thể không bị truy tố hình sự.
Lối cạnh tranh của ông Perry đem công kỹ nghệ về cho Texas rất gần với cách chiêu dụ của Trung Cộng: tạo thuận lợi giúp doanh nhân hạ giá thành của sản phẩm.
Nỗ lực của ông Obama, tìm cách nâng cao tiềm năng kỹ thuật của công nhân Mỹ, được cảm tình của mọi người, nhưng lại là con đường dài hơn, và khó đi hơn. Obama cũng không thể bắt chước Perry, vì trong cuộc tranh thương thế giới, Hoa Kỳ không thể nào hạ lương người thợ Mỹ thấp hơn lương người thợ Tầu, hạ những nhu cầu bảo vệ môi sinh xuống cho ít tốn kém hơn những tiêu chuẩn của Trung Cộng.
Điều đáng mừng là kinh tế Hoa Kỳ cũng đang hồi phục, nhưng không thể không chậm hơn kết quả tại Texas.
Nguyễn Đạt Thịnh
Diễn Đàn Người Dân ViệtNam
0 comments:
Post a Comment