Euro Exchange Rate
Tây phương chuẩn bị gia tăng trừng phạt Matxcơva
Cuộc gặp thượng đỉnh bất thường các nước EU bàn về khủng hoảng Ukraina ngày
6/3/2014 tại Bruxelles.
REUTERS/Yves Herman
Chiều ngày 08/03/204, Tổng thống
Mỹ Barack Obama điện đàm với 6 nhà lãnh đạo tây Âu trong đó có Tổng thống Pháp
và Thủ tướng Đức. Cùng lúc đó, Ngoại trưởng John Kerry một lần nữa điện thoại
với đồng sự Nga Serguei Lavrov và cảnh báo mọi nỗ lực ngoại giao sẽ tiêu tan nếu
Nga có động thái « sáp nhập » Crimée.
Nhà Trắng chuẩn bị công luận để ban hành trừng phạt kinh tế nhưng giới doanh
nhân Mỹ khuyến cáo Hoa Kỳ không nên hành động đơn lẻ. Từ Washington, thông tín
viên Jean Louis Pourtet phân tích :
Các lãnh đạo doanh nghiệp lớn như Pepsico, General Electric hay Boeing
gây áp lực với chính quyền Obama và Quốc hội để được bảo đảm nếu trừng phạt Nga
thì các biện pháp phải được áp dụng đồng loạt trên thế giới chứ không chỉ có Mỹ
đơn phương thực thi.
Các tập đoàn hiện đang đầu tư rất lớn vào Nga này muốn tránh bị Matxcơva
trả đũa nếu như các nước khác đặc biệt là Liên hiệp châu Âu không hưởng ứng
trừng phạt cùng với Mỹ. Năm 2012 Pepsico đã kiếm được gần 5 tỷ đô la trong các
hoạt động ở Nga. General Electric thì sản xuất các động cơ chạy khí đốt tại hai
nhà máy ở Nga, còn Boeing thì vẫn là nhà cung cấp chủ lực máy bay cho hãng hang
không Nga.
Tất cả những hoạt động trên đều có thể bị xem xét lại. Nhà trắng và Quốc
hội đang chuẩn bị một loạt các biện pháp trừng phạt nhằm làm suy yếu nền kinh tế
Nga nếu ông Putin đi quá xa.
Cựu đại sứ Mỹ tại Matxcơva, Michael McFaul hoài nghi các biện pháp trừng
phạt kinh tế Nga có thể mang lại kết quả. Ông phát biểu trên tờ Washington Post
rằng: “ Tôi nghĩ là Putin sẵn sàng hy sinh nền kinh tế nếu ông ta quyết sáp nhập
Crimée vào Nga”. Giới doanh nghiệp Mỹ không mong muốn sự hy sinh đó sẽ gây
thiệt hại cho họ.
« Ukraina không nhường Nga một tấc đất »
Những đe dọa của Tây phương dường như không làm Matxcơva nao núng. Thứ Bảy,
lần đầu tiên đại sứ Ukraina tại Matxcơva được thứ trưởng ngoại giao Nga Grigori
Kassarine tiếp kiến. Ngoại trưởng Serguei Lavrov lần đầu tiên tuyên bố Nga sẵn
sàng đối thoại « ngang hàng » với các nước khác để tìm một giải pháp ngoại giao
cho cuộc khủng hoảng tại Ukraina với điều kiện Nga không bị xem là một trong
những « tác nhân ».
Theo thông tín viên RFI Muriel Pomponne tại Matxcơva, sự kiện Nga thông báo
có cuộc « tiếp xúc » với đại diện của chính quyền mới của Ukraina chứng
tỏ « kênh ngoại giao » giữa Matxcơva và Kiev không bị gián đoạn mặc dù
theo ngôn từ ngoại giao, cuộc đối thoại này « rất thẳng thắn » hàm ý
rất khó khăn.
Tại Crimée, Nga tiếp tục gửi thêm quân. Reuters cho biết vào ngày hôm qua,
giữa ban ngày, một đoàn quân xa của Nga 50 chiếc cùng 8 xe thiết giáp và hai xe
cứu thương đã đi vào một căn cứ quân sự của Ukraina ở gần thủ phủ
Simphéropol.
Đoàn quan sát viên của tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu OSCE tiếp tục bị
ngăn chận đến ba lần không cho vào Crimée. Một đơn vị võ trang theo Nga canh
chừng biên giới đã nổ súng chỉ thiên không cho các quan sát viên qua eo biển
Kertch.
Còn theo AFP, một vụ xung đột đã xảy ra tại thành phố cảng Sebastopol. Hàng
trăm người thân Nga đã sử dụng gậy gộc tấn công một nhóm người Ukraina tập họp
kỷ niệm 200 ngày sinh của nhà thơ Taras Chevtchenko, anh hùng tranh đấu cho nền
độc lập của Ukraina. Cũng nhân ngày lễ biểu tượng này, người dân Ukraina được
kêu gọi biểu dương tinh thần độc lập trên toàn quốc. Tại Kiev, thủ tướng lâm
thời Arseni Iatseniouk tuyên bố là « nước Nga và lãnh đạo Nga phải biết rằng
Ukraina không nhường cho họ một cen-ti-mét lãnh thổ ».
Tại Praha, bốn nước trong nhóm Visegrad gồm Ba Lan, Cộng hòa Séc, Hungari và
Slovaquia đồng kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ cho phép nhậu khẩu thêm khí đốt của Mỹ để
giảm bớt lệ thuộc vào năng lượng của Nga và tránh bị Matxcơva sử dụng vũ khí
nhiên liệu để gây sức ép chính trị
Trong cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraina và động thái can thiệp hung bạo
của Tổng thống Nga Vladimir Putin, phản ứng mạnh nhất trong Liên Hiệp Châu Âu có
lẽ phát xuất từ các thành viên Đông Âu.
Cựu ngoại trưởng Cộng hòa Sec, Karel Schwarzenberg, đã so sánh Vladimir Putin
với lãnh đạo Đức Quốc Xã Adolf Hitler trước khi gây ra đệ nhị thế chiến. Trả lời
nhật báo Áo Osterreich ngày 03/03/2014, cựu Ngoại trưởng Cộng hòa Séc nhận định
là sự kiện Nga đưa quân vào Ukraina là một sự tái diễn của lịch sử. Hitler đưa
quân chiếm đóng ba nước Áo, Tiệp Khắc và Ba Lan trong những năm 1938 và 1939
cũng dưới chiêu bài bảo vệ công dân Đức bị áp bức. Khi đưa biệt kích sang vùng
Crimée của Ukraina, Tổng thống Nga Putin cũng lấy cớ bảo vệ « người nói
tiếng Nga bị áp bức, nhưng thực tế người Nga tại Crimée không là nạn nhân của
bất cứu tình trạng bất công nào ».
Các nước Đông Âu từng là nạn nhân của hai chế độ bạo ngược : Sau 5 năm bị Đức
Quốc Xã chiếm đóng là thêm 45 năm bị Liên Xô thống trị. Với kinh nghiệm này, Ba
Lan đã tỏ ra rất năng nổ hỗ trợ đối lập Ukraina và thuyết phục các thành viên
Tây Âu, đặc biệt là hai đầu tàu Đức, Pháp cứng rắn với Matxcơva.
48 giờ sau khi biệt kích và xe bọc thép của Nga dàn quân tại Crimée thì
Washington, qua tuyên bố của Ngoại trưởng John Kerry, mới lên án Nga « xâm
lăng » Ukraina. Ngược lại, chính phủ Ba Lan đã có tuyên bố cảnh giác và
hành động từ trước. Ngoại trưởng Radoslaw Sikorski, vào ngày 25/02/2013, cùng
hai đồng sự Pháp và Đức đã đến tận Kiev. Theo Reuters, thì chính Ngoại trưởng Ba
lan, lấy kinh nghiệm đấu tranh thời ông còn là sinh viên trong phong trào Đoàn
Kết ở Ba Lan, thuyết phục đối lập Ukraina ký thỏa hiệp với Tổng thống Viktor
Ianoukovitch, thay vì khăng khăng dồn đối thủ đến chân tường. Sau khi ký thỏa
hiệp này thì Tổng thống Ukraina bỏ chạy sang Nga gây phẫn nộ trong giới dân biểu
của đảng cầm quyền, Ianouvitch bị lên án là kẻ phản bội. Quốc hội Ukraina sau đó
đã trao quyền Tổng thống và Thủ tướng lâm thời cho đối lập.
Ba Lan cũng là thành viên của NATO muốn Liên minh Bắc Đại Tây Dương phải có
biện pháp mạnh đặc biệt là thiết lập kế hoạch, hoạt động tình báo, theo dõi động
thái của quân đội Nga dọc theo biên giới phía đông của NATO mà Ba Lan nằm ở
tuyến đầu.
Trên thực tế, Ba Lan không sợ Putin, nhưng e ngại hệ quả nếu Ukraina bị Nga
xâm lược.
Từ Vacxava, nhà báo Mạc Việt Hồng, ban biên tập báo mạng Đàn Chim Việt
(danchimviet. Info) phân tích :
Sau cuộc họp báo của Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 04/03/2014, Thủ tướng
Ba Lan Donald Tusk nhận định là nhờ vào áp lực của cộng đồng quốc tế, đe dọa cô
lập Nga từ ngoại giao, chính trị cho đến kinh tế, cho nên Ukraina tạm thời tránh
được một « kịch bản u tối » mà ông cho rằng nguy hiểm cho cả Ba
Lan.
Kinh nghiệm lịch sử đầy máu xương sau hai lần bị Đức Quốc Xã chiếm đóng và
Liên Xô kềm kẹp đã làm cho Ba Lan cảnh giác cao độ. Thủ tướng Donald Tusk kêu
gọi cộng đồng quốc tế phải luôn dè chừng Putin. Ông lưu ý, nếu trong cuộc họp
báo, Tổng thống Nga « lùi một bước » thì ở một đoạn khác, chủ nhân điện
Kremli quy buộc cho Ba Lan và Lithuania « huấn luyện » chiến thuật
tranh đấu cho thành viên đối lập. Thủ tướng Ba Lan xem lời quy buộc này là
« xa thực tế». Ngoại trưởng Liiva Linas Linkevicius cũng cho rằng tuyên
bố của Tổng thống Putin là lời « vu khống với mục đích kích động người Nga
chống Litva ».
Đề phòng bất trắc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel thông báo tăng cường
yểm trợ quân sự cho Ba lan và ba nước Baltic, đưa thêm chiến đấu cơ phản lực F15
vào khu vực. Tổng tham mưu trưởng quân đội Mỹ Martin Dempsey điện thoại cho đồng
sự Nga Valery Gerasimov kêu gọi phía Nga « giữ thái độ chừng mực tạo cơ may
giải quyết vấn đề bằng giải pháp ngoại giao».
Trong khi đó, giới chuyên gia quân sự Tây phương thuộc các viện nghiên cứu
Royal United Services và IISS của Anh Quốc thẩm định, Nga sẽ không tấn công đánh
chiếm Ukraina.
Thứ nhất là Matxcơva đạt được mục tiêu kiểm soát Crimée, nơi có quân cảng
chiến lược Sebastopol.
Thứ hai, tuy quân đội Nga mạnh hơn Ukraina nhưng không dễ đánh thắng đối thủ
đáng gờm này.
Lý do thứ ba khiến Nga không dám động binh vì sợ phơi bày các nhược điểm khi
phối hợp tác chiến ba binh chúng hải lục không quân. Dù sao đi nữa thì Tổng
thống Nga cũng đã để lộ bộ mặt thật.
0 comments:
Post a Comment